Değişik hipertansiyon modellerinin görsel uyarılma potansiyelleri üzerine etkisi

Abstract

Literatürde, hipertansiyonun neden olduğu komplikasyonlar ile ilgili birçok bilgi olmasına karşın, görsel uyarılma potansiyelleri (VEPs) üzerine olan etkisini inceleyen yayın sayısı yok denecek kadar azdır, insanlar ile ilgili bir çalışmada, hipertansiyonun VEP'leri etkilediği vurgulanmakla beraber, hipertansiyonun hangi modelinin daha fazla etkili olduğu henüz açıklığa kavuşturulamamıştır. Bu konunun aydınlatılmasını amaçlayan çalışmamızda 60 adet sıçan kullanılmıştır. Bu hayvanlar; kontrol, sham, DOCA, 2K-1C, 1K-1C ve L-NAME olmak üzere 6 eşit gruba bölünmüştür. DOCA grubundaki sıçanların sağ böbrekleri alınıp, haftada 2 kez 15 mg/kg dozunda deoxycorticosterone acetate (DOCA) deri altına enjekte edilmiş ve içme sularına %1'lik NaCl eklenmiştir. 2K-1C grubundaki hayvanların sol renal arterlerine açıklığı 0.2 mm olarak ayarlanabilen gümüş klip takılırken, 1K-1C grubundakilerin sağ böbreği çıkartılıp sol renal artere açıklığı 0.2 mm olan gümüş klip yerleştirilmiştir. L-NAME grubundaki sıçanlara ise 50 mg/kg/gün (75 gün) dozunda N-omega-nitro-L-arginine-methyl ester (L-NAME (i.p.)) verilmiş ve non-selektif NOS inhibisyonu ile hipertansiyon oluşturulmuştur. 10 haftalık deneysel sürenin sonunda, sıçanların görsel uyarılma potansiyelleri kaydedildikten sonra, biyokimyasal parametrelerin ölçümü için beyin ve retina dokuları alınmıştır. Kan basıncının, hipertansif gruplarda (DOCA, 2K-1C, 1K-1C, L-NAME), kontrol ve sham grubuna göre önemli ölçüde yükseldiği saptanmıştır. Farklı hipertansiyon grupları arasında kan basıncı yönünden herhangi bir fark bulunamamıştır. Plazma renin aktivitesi değerlerinin, kontrol ile karşılaştırıldığında 1K-1C grubunda değişmediği; 2K-1C ve L-NAME gruplarında arttığı gözlenmiştir. DOCA grubunda ise renin değerlerinin anlamlı ölçüde azaldığı tespit edilmiştir. Beyin TBARS değerlerinin, tüm hipertansif gruplarda kontrol grubuna göre önemli ölçüde arttığı bulunmuştur. DOCA grubunda beyin TBARS düzeyinin diğer hipertansif gruplardan da daha yüksek olduğu izlenmiştir. Retina TBARS değerlerinin ise, kontrole göre DOCA, 1K-1C ve L-NAME gruplarında arttığı, buna karşın 2K-1C grubunda herhangi bir yükselme göstermediği tespit edilmiştir. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında beyin nitrit seviyelerinin DOCA grubunda arttığı; 2K-1C, 1K-1C ve L-NAME gruplarında ise azaldığı ortaya konmuştur. Diğer yandan, kontrolle karşılaştırıldığında retina nitrit değeri 2K-1C, 1K-1C ve L-NAME gruplarında önemli ölçüde azalırken, DOCA grubunda herhangi bir farklılık göstermemiştir. VEP sonuçlan incelendiğinde; tüm hipertansif gruplarda VEP bileşenlerinin Pi, Nı, P2, N2 ve P3 latenslerinde, kontrol ve sham grubuna göre önemli bir uzama saptanmıştır. Ayrıca L-NAME grubunda Pı ve P3 latenslerinin, diğer hipertansif gruplarla karşılaştırıldığında daha fazla uzadığı gözlenmiştir. Tepeden-tepeye genlik değerlerine bakıldığında; DOCA grubunda PjNı ve N1P2 genliklerinin, kontrole göre yükseldiği bulunmuştur. L-NAME grubunda ise, P1N1 genliğinin yükselirken, P2N2 genliğinin azaldığı saptanmıştır.