Abstract:
Türkiye'de rezene üretiminde önemli bir yere sahip olan Burdur ilinin Tefenni ilçesinde üretilen rezene hasat artıkları, bilimsel veriler olmaksızın geleneksel olarak büyükbaş ve küçükbaş hayvan beslemede kullanılmaktadır. Çiftçiler, rezene hasat artıklarını büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda süt arttırıcı, gaz giderici ve üreme arttırıcı olarak yemlere katmaktadırlar. Yapılan literatür taramalarında ülke içerisinde alternatif kaba yem kaynakları ile ilgili farklı çalışmalar saptanmıştır ancak rezene hasat artıkları ile ilgili bir çalışma tespit edilememiştir. Dünya genelinde yapılan çalışmalarda ise tavşan, manda ve keçilerde yapılan çalışmalar mevcuttur. Yapılan çalışmalarda genel olarak rezene gibi tıbbi ve aromatik bitkilerin tohumu ve küspeleri üzerine yoğunlaşmıştır. Yapılan çalışmalarda, bölgede rezene hasat artıklarının hayvan beslemede kullanımı ile ilgili atadan kalma bilgilerini derlemek amacıyla mini bir anket çalışması yapılmıştır. Bölgeden 2020 üretim sezonunda toplanan konvansiyonel ve organik rezene hasat artıkları ile yapılan çalışmada, hasat sonrası tarlada kalan sap yaprak gibi kısımlarının ham besin maddeleri içerikleri, makro ve mikro besin element kompozisyonu ve bu aksamlardaki trans anetol miktarı tespit edilmiştir. Yapılan çalışmada atadan kalma yöntemlerle kullanılan rezene hasat artıklarının ruminant hayvanlar için yem değeri ve kalitesi bilimsel veriler ışığında ortaya çıkarılmıştır. Rezene üreticisinin elinde atıl halde bulunan ve bilimsel veriler olmaksızın hayvan beslemede kullanılan hasat artıklarının, buğday samanı, yonca samanı benzeri. yem materyalleri gibi ticari bir değer kazanması beklenmektedir.
