Abstract:
Bu araştırmanın odak noktası I. Alâeddin Keykubad'ın Alanya Kalesi'nde inşa ettirdiği Saray'da kullanılan çinilerdir. Anadolu Selçuklu sanatının en önemli eserlerinden olan çiniler Alanya'daki Selçuklu Sarayı'nda da kullanılmıştır. Alanya Kalesi'nde 1985 yılından bu yana devam eden kazılar neticesinde Alanya Sarayı'nın çinileri gün yüzüne çıkmıştır. Bu kazılar sonucu ele geçirilen çiniler Alanya Kalesi Kazı Başkanlığı deposunda ve Alanya Müzesi'nde muhafaza edilmektedir. Anadolu Selçuklu mimari sanatının önemli bir parçası olan bu çinilerden 467 tanesi incelenmiştir. Bu inceleme sırasında çinilerin teknikleri, formları, kompozisyonları başta olmak üzere birçok özelliği incelenip detaylıca açıklanmıştır. İncelenen çiniler teknik, form ve kompozisyon ana başlıklarında gruplandırılarak değerlendirmesi yapılmış ve çeşitli örnekleriyle karşılaştırılarak bir sonuca ulaşılmıştır. Alanya Selçuklu sarayı çinilerinin, Selçukluların diğer saray yapılarındaki çinilerden teknik, kompozisyon ve form bakımından farklı olmadığı aynı süsleme anlayışının devam ettirildiği, Selçuklu saray çinilerinde kullanılan bitkisel ve figürlü süslemelerin benzerlerinin Alanya Saray çinilerinde de olduğu, az sayıda olmakla birlikte geometrik süslemeli çinilerin de bulunduğu tespit edilmiştir. Alanya Sarayı'nda kazılar sonucunda ortaya çıkarılan çinilerin incelemesi yapılarak elde edilen bulguların tipolojik olarak değerlendirmesi gerçekleştirilmiş, böylece Anadolu Selçuklu Sanatında çininin kullanımının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlanmıştır.
