Rekreasyon fırsat dağılımı: Bibliyometrik bir araştırma

Abstract

Rekreasyonel alan ihtiyacının belirlenmesi, planlanması, kullanım, koruma ve sürdürülebilirlik koşullarının ortaya konması giderek daha çok önem arzetmektedir. Rekreasyon alanları planlamasında bir araç olan Rekreasyon Fırsat Dağılımı, ABD'de 1970'li yılların sonlarında ortaya çıkmış, birçok ülkede kullanım alanı bulmuştur. Araştırmanın amacı gelişmiş ve bilimsel çalışmaların yoğunlaştığı ülkelerde yaygın olarak kullanılan Rekreasyon Fırstlar Dağılımının bibliyometrik analiz yöntemiyle, ana hatlarını, etkin ülkeleri, yazarları, yayın türünü ve etkin kurumlarını ortaya koyarak bilimsel alana bu konuyla ilgili katkı sağlamaktır. Bilindiği gibi bibliyometri, alan yazınları konusunda yönetimlere bilim politikaları oluşturulmasında değerli bilgiler sunmaktadır. Rekreasyon Fırsat Dağılımı geniş bir uygulama alanı bulmasına rağmen yöntemle ilgili yeterli yayın sayısına sahip değildir. Bu sınırlılık yöntemin, rekreasyonun yeterli derecede anlaşılan, öneminin farkındalığının yüksek olduğu ülkelerde devlet politikası haline gelmesine rağmen, anlaşılmayan ve farkındalık oluşmayan ülkelerde yeterli derecede gündeme gelmemesine neden olmuştur. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak ikincil kaynaklardan elde edilen, nitel araştırma yöntemlerinden, doküman incelemesi kullanılmış, amaçlı örneklem tekniklerinden, ölçüt örnekleme yöntemi seçilmiştir. Çalışmada nicel verilere dayalı bibliyometrik verilerden yararlanılmış ve elde edilen veriler betimsel analizle açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmada Scopus ve WoS (SCI ve ESCI indeksleri) veri tabanlarında mevcut tüm makaleler taranmış, veri temizliği uygulanmış, mükerrer olanlar analiz dışı bırakılmıştır. Araştırmanın baz aldığı tarih aralığı 1970 -2021 yıllarıdır. Başlangıç tarihinin 1970 alınması Rekreasyon Fırsat Dağılımının bu yıllarda ortaya çıkması sebebiyledir. Araştırma alanla ilgili kavramların açıklanması ile başlamış, yöntem anlatılmış, bibliyometri ile ilgili bilgiler verilmiş, analiz süreci anlatılmış, elde edilen verilerin bibliyometrik yasalara uygunluğu ve hipoteze uygun oluşturulan dokuz adet sorunun MS Exel ve VOSviewer programları yardımıyla cevapları aranmıştır. Veri analizleri sonucunda makalelerin bibliyometrik yasalara uymadığı tespit edilmiş, baskın dilin İngilizce, etkin kurumların ABD üniversiteleri, etkin ülkenin ABD olduğu, makale yayınlarının 2010 yıllarından sonra yoğunluk kazandığı, en fazla çevre ile ilintili yayınların yapıldığı, en etkili yazarların G.H. Stankey ile Paracchini ve arkadaşları olduğu tespit edilmiştir.