Özet:
Bu çalışmada eski ve yeni tanılı tip 2 diabetes mellitus (DM) hastalarında hastalık algısı ve tedavi uyumunu etkileyen faktörler ile hastalık algısının tedavi uyumu üzerine olan etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya 50 yeni ve 50 eski tanılı olmak üzere toplam 100 tip 2 DM hastası alınmıştır. Hastalık Algısı Ölçeği ve Morisky Tedavi Uyum Ölçeği kullanılarak hastaların hastalık algısı ve tedavi uyumları değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastalık algısı ölçeğinin hastalık tipi alt boyutu puanları eski tanılı hastalarda 5,32±2,43, yeni tanılı hastalarda 4,56±1,54 saptandı (p=0,06). Hastalık hakkındaki görüşler alt boyutu puanları eski tanılı hastalarda 10,36±3,67, yeni tanılı hastalarda 2,88±1,30 saptandı(p=0,01). Hastalık nedenleri boyutu puanları ise eski tanılı hastalarda 116,36±6,02, yeni tanılı hastalarda 56,92±4,64 idi (p=0.07). Çalışmamızda hastalık algısı ölçeğinin alt boyutlarına göre hastalık algısının eski ve yeni tanılı hastalarda farklılık gösterdiği saptandı. Alt boyutların bazılarına göre eski tanılı, bazılarına göre ise yeni tanılı hastaların hastalık algısının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Hastalık hakkındaki görüşler alt boyutunun; süre (akut/kronik), tedavi kontrol ve süre (döngüsel) puanlarına göre eski tanılı hastaların hastalık algısı daha yüksekken kişisel kontrol, duygusal temsiller, hastalık sonuçları ve hastalığı anlayabilme puanlarına göre ise yeni tanılı hastaların hastalık algısının daha yüksek olduğu saptandı. Morisky Tedaviye Uyum Ölçeği puanları eski ve yeni tanılı hastalarda sırası ile 2,84±1,54 ve 1,82±1,45 olarak saptanmış olup eski tanılı hastaların tedaviye uyumu daha yüksekti (p=0.01). Eski tanılı hastalarda hastalık algısı ile tedavi uyumu arasında ilişki saptanmamış olmakla beraber, yeni tanılı hastalarda hastalık tipi ve hastalık nedenleri boyutu ile tedavi uyumu arasında ilişki olduğu saptanmıştır. Sonuç: Eski tanılı tip 2 DM hastalarında hastalık algısı ile tedavi uyumu arasında ilişki olmadığı saptanmıştır. Bununla beraber yeni tanılı tip 2 DM hastalarında hastalık tipi ve hastalık nedenleri alt boyutları ile tedavi uyumu arasında ilişki olduğu saptanmıştır.
