Okul öncesi öğretmenleri ve öğretmen adaylarının okul öncesi dönemde yaratıcılığın önemine ve geliştirilmesine yönelik görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, okul öncesi dönemde yaratıcılığın önemi ve yaratıcı düşüncenin geliştirilmesine yönelik okul öncesi öğretmenlerinin ve okul öncesi öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Okul öncesi dönemde yaratıcılığın ve yaratıcı düşüncenin geliştirilmesine yönelik yöntemler belirlemek ve çözüm önerileri üretmek amacıyla yapılan bu araştırmanın yönteminin desenlenmesinde, nitel araştırma desenlerinden, bütüncül çoklu durum desenli betimsel durum çalışması deseni kullanılmıştır. Okul öncesi öğretmenlerinin ve okul öncesi öğretmen adaylarının görüşlerinin alınmasında, nitel araştırma tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler, nitel veri analizi yöntemlerinden betimsel analiz ve içerik analizi birlikte kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu; 2020-2021 öğretim yılında Antalya ilinin Alanya ilçesinde anaokullarında ve anasınıflarında görev yapan 25 okul öncesi öğretmeni ve Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği Bölümü 25 öğretmen adayı oluşturmuştur. Elde edilen bulgulara göre, okul öncesi eğitimde yaratıcılık ve yaratıcı düşüncenin önemine ilişkin görüşler arasında en çok; hayal gücü ve yaratıcılığın ilişkisi, çocuğun duygu ve düşüncelerini ifade etmesini sağlaması ve iletişim becerisi kazanmasına yardımcı olması, çocuğun problem çözme becerilerini geliştirmesi ve neden sonuç ilişkisi kurmasına yardımcı olması, çocuğun farklı bakış açısı geliştirmesini sağlaması, çocuğun yaşamını etkilemesi ifade edilmiştir. Okul öncesi eğitimde çocukların yaratıcılıklarını ve yaratıcı düşüncelerini geliştirmek için neler yapmamız gerektiğine ilişkin görüşler arasında en çok; çocuğun soru sorabileceği ve kendini ifade edebileceği ortamların oluşturulması, yaratıcı ortamlar sunulması ve yapılandırılmamış etkinliklere yer verilmesi, çocukların merak duygularını artıracak farklı ortamlar, etkinlikler ve oyunlar tasarlanması, farklı materyaller sunulması ve çocuklardan yeni bir şeyler üretmelerinin istenmesi, kendilerini ve çevrelerini keşfetmelerine olanak tanınması, çocukların özgür bırakılması, çocuklara farklı materyaller ve ortamlar sunulması, çocukların özgün kendilerinin yapabilecekleri farklı etkinliklerin hazırlanması gerektiğini ifade etmişlerdir. Okul öncesi dönemde yaratıcılık ve yaratıcı düşüncenin geliştirilmesi için sınıf içinde ve sınıf dışında yapılan etkinlikler arasından en çok; sınıf dışı etkinliklere yer verilmesi, çocukların geziye götürülmesi, sanat etkinliği yapılması, drama etkinlikleri yapılması, matematik ve fen etkinlikleri yapılması, çocukların evde aileleri ile yapılacakları etkinliklere önem verilmesi, farklı materyallerle çocukların özgün ürünler üretmelerinin sağlanması, Türkçe etkinliklerinde çocukların duygu ve düşüncelerini özgün bir şekilde ifade edebilmesinin sağlanması, yapılandırılmamış ve yarı yapılandırılmış etkinliklere yer verilmesi, etkinliklerde farklı yöntem ve tekniklerin kullanılması, drama ve oyun etkinlikleriyle çocukların kendini ifade edebilmesinin sağlanması gerektiğini ifade etmişlerdir. 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı'nın genel olarak çocukların yaratıcılıklarını ve yaratıcı düşüncelerinin geliştirilmesinde olumlu katkı sunduğu ifade edilmiştir.