Meslek liselerinde verimliliği artırmaya yönelik öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Toplumların kalkınmasında eğitimin yadsınamaz gücü ile sosyoekonomik kalkınmada mesleki eğitimin kapsamı oldukça önem arz etmektedir. Mesleki eğitim sisteminde mesleki ve teknik eğitime yönelik toplumsal algı, akademik programların yoğunluğu, iş birliği fırsat ve imkânları, teknolojik donanımlar vb. ile ilgili yaşanan sorunlar ve yapılması gereken geliştirmeler olduğu eğitim değerlendirme raporlarında belirtilmektedir. Bu araştırmada, meslek liselerinde verimliliğin artırılabilmesi amacıyla öğretmen görüşleri değerlendirilmiştir. Nitel araştırma kapsamında gerçekleştirilen çalışmada fenomenolojik desen uygulanmış olup, araştırmanın örneklemini ise 2020-2021 eğitim-öğretim yılı Antalya ili Kepez ilçesindeki devlete bağlı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğretmenleri (15 kişi) oluşturmaktadır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanarak gerçekleştirilen araştırmada elde edilen veriler betimsel analiz tekniklerine uygun olarak kodlar ve temalar belirlenerek analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara bakıldığında; meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerle gerçekleştirilen bu çalışma sonucunda; mesleki eğitim sisteminin başarısı, mesleki alan-dal programlarında verimlilik, eğitim-öğretim programları geliştirmeleri, ders verimliliği, öğretim materyalleri, fiziki kullanım alanları ve donanım, staj eğitimleri, sanayici-sektör iş birlikleri, projeler ve teknik geziler, okul yönetiminin tutumu, öğretmen ve öğrenci motivasyonu, okul-aile iş birliği gibi başlıklar altında çeşitli fikir ve öneriler elde edilmiştir. Mesleki Eğitim sisteminin kendisiyle ilgili olarak; liselere yerleştirme sisteminin sonucu olarak düşük puanlı öğrencilerin istemeden meslek liselerini tercih etmeleri, sınavla alımın olmaması, mesleğe uygun, nitelikli ve bu konuda hedefi olan öğrencilerin mesleki eğitime katılımının sağlanamaması, ortaokullarda da etkili bir mesleki ve akademik rehberlik sisteminin olmaması sonuçları dikkat çekerken, eğitim öğretim programlarında ise; müfredatların öğrenci seviyesine uygun ve güncel olacak şekilde çalışmalar yapılması, teknolojinin gerisinde kalınmaması, teorik kısımların azaltılıp uygulama saatlerinin arttırılması, yaparak yaşayarak öğrenmenin özellikle mesleki eğitim için oldukça önemli olduğu; başka bir boyutta da sosyoekonomik ve toplumsal sorunların yansımasının meslek liselerinde istenmeyen öğrenci davranışları ve okul aile iş birliğinin zayıflığı şeklinde kendini gösterdiği gibi görüşler elde edilmiştir. Alan ve dalların bölgenin ve ilin şartlarına uygun olarak güncellenmesi, döner sermaye sistemi kurularak üretim döngüsünün sağlanması, fiziki yapıların, donanım ve alt yapı eksikliklerinin giderilmesi, öğretmen eğitimleri, staj eğitimlerinin daha işlevsel olması, sanayici ve sektör iş birliklerinin arttırılmasının önemi sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlar irdelendiğinde; ortaöğretim mesleki eğitim sisteminin bileşenlerinin incelenerek yenilenmesi ve geliştirilmesi, gereken alanlarda güncellemeler yapılması gerekliliği görülmektedir. Nitelikli ve kaliteli mesleki eğitim ile nitelikli öğrenci yetiştirilmesi, nitelikli iş gücü oluşturulması ile sosyoekonomik ve toplumsal kalkınmanın artırılması demektir. Nitelikli mesleki eğitimin de; istekli ve hedefe yönelik öğrenciler, tam donanımlı ve teknolojiyle entegre atölyeler, kendini sürekli geliştiren motivasyonu yüksek öğretmenler, destekleyici okul yönetimleri ve okul aile iş birlikleriyle gerçekleştirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.