Özet:
Bu çalışmada Antalya ili Küçük kumru (Spilopelia senegalensis) populasyonunun davranış ve biyo-ekolojisi incelenmiştir. Antalya genelindeki yayılış alanları, yayılışa etkili olan faktörler, yayılış alanlarındaki populasyon büyüklüğü, tercih ettiği yaşam alanları ve bölgesel yer değiştirme hareketleri araştırılmıştır. Küçük kumruların kuluçka, beslenme ve davranış biyolojileri gözlenmiştir. Davranış biyolojileri iki başlık altında incelenmiştir. Tür içi (duruş şekilleri, öğrenme, toplumsal davranışlar), ve türler arası sergilemiş oldukları davranışlar olarak ortaya konulmuştur. Çalışma Aralık 2017–Aralık 2019 tarihleri arasında Antalya ilinin 19 ilçe merkezinde yürütülmüştür. Her ilçeden örnekleme alanları belirlenmiş ve mevsimsel olarak takipleri yapılmıştır. Türün varlığı birinci yılın sonunda 4 ilçe hariç (Gündoğmuş, İbradı, Elmalı, Kaş) bütün ilçelerde belirlenmiştir. İkinci yıl sonunda sadece İbradı ilçesinde gözlenmemiştir. Tüm örnekleme alanlarında birinci yıl sonu küçük kumru sayısı ortalama 39,54 ± 94,91 birey, ikinci yıl sonunda 52,86 ± 95,78 birey olarak tespit edilmiştir. İnsana yakın yaşam alanlarını tercih eden küçük kumruların kuluçka faaliyetleri yıl boyu devam etmektedir. Ancak en yoğun olduğu aylar, şubat ayı ile başlamakta ekim sonuna kadar sürebilmektedir. Çalışma süresince takip edilen ve yavru çıkışı gözlenen 90 yuvadaki ortalama yumurta küme büyüklüğü 1,55 ± 0,42 yumurta olarak hesaplanmıştır. İki yıl süresince kuluçka başarısı toplam yumurtaya ve açılan yumurtaya göre sırasıyla % 89,55 ve % 94,14 olarak bulunmuştur. Ortalama 14,39 ± 0,56 gün olan kuluçka süresinden sonra yavruların ortalama 6,25 ± 1,63 günden itibaren yuvada yalnız kalmaya başladıkları, ortalama 15,73 ± 3,19 günden sonrada yuva dışına çıktıkları görülmüştür. Bir küçük kumru çiftinin yavrularını yetişkin bir birey haline getirmek için yaklaşık 5 haftalık bir süre harcadıkları tespit edilmiştir. Yavruların günlük gelişimlerini belirlemek için gün aşırı ağırlık, gaga, kanat, kuyruk ve tarsometatarsus ölçümleri alınmıştır. Yuva dışına çıkmaya hazır hale gelmiş bir yavrunun ortalama ağırlığı (13.-14. gün) 68,76 ± 9,16 g olarak ölçülmüştür. Küçük kumru yumurtasının kantitatif özellikleri hakkında bilgi edinmek için yumurta ölçümleri de yapılmıştır. Ortalama yumurta ağırlığı 5,37 ± 1,03 g; yumurta eni 20,46 ± 1,34 mm; yumurta uzunluğu 26,56 ± 1,52 mm; şekil indeksi % 77 ± 2,93 olarak hesaplanmıştır. Türün beslenme biyolojisi kapsamında yapılan gözlemlere göre sekiz çeşit besin arasından buğday (% 24,4) ve kedi mamasına (% 22,5) öncelik verdikleri gözlenmiştir. Ayrıca koyu renkli (%58,5) besinleri açık renklilere (%41,5) tercih ettikleri belirlenmiştir.
