Abstract:
Ekonomik büyüme ve kalkınma sürecinde tarım sektörü sürükleyici bir role sahiptir. Tarım sektöründe üretimin devamlılığının sağlanması üreticilerin satın alma gücünün seyrine bağlıdır. Üretimin devamlılığının sağlanabilmesi ve kırsal kesim refah indeksinin üretici lehine gelişmesi, diğer sektörlere kaynak oluşturan tarım sektörünün ekonomideki sürükleyici rolünü artıracaktır. Bu çalışmanın ana amacı, Antalya ilinde serada domates üretimi yapan üreticilerin İç Ticaret Hadleri ile satın alma gücünün seyrinin belirlenmesidir. İç ticaret hadleri, sektörler arası kaynak transferini göstermektedir ve göreli fiyatlar ile satın alma gücünü belirlemede önem arz etmektedir. Çalışmada üreticinin bir birim domates üretimi ile üretiminin devamını sağlayacak girdi miktarını belirlemek ve domates üreticisinin seçilmiş mal ve hizmet grubunu ne kadar domates miktarı ile satın alabileceğini hesaplamak amaçlanmıştır. İç ticaret hadlerinin hesaplanması ve yönünün belirlenmesi kadar iç ticaret hadlerini etkileyen değişkenlerin açıklanması da oldukça önemlidir. Bu çalışmanın özgün değeri çalışmada üreticilerin satın alma gücünün iç ticaret hadleri ile belirlenmesi, üreticilerin harcamalarına yönelik mal sepetinin oluşturulması ve iç ticaret hadlerini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesidir. Ayrıca iç ticaret hadleri ve domates üreticilerinin alım güçleri konusunda üretim masraflarına ve tüketim harcamalarına odaklı ekonomik faktörler üzerine dikkat çekilmek istenmektedir. İç ticaret hadlerinin alım gücünün ve domates üreticisi refah endeksi üzerinde önemli bir göstergesinin olması araştırmanın çıktılarının kullanılabilir olduğunu açıklamaktadır. Üreticilerin sadece %12.5'inin İç Ticaret Hadleri endeks değeri 100'ün üzerindedir. Sera alan genişliği arttıkça üreticilerin satın alma gücü de artmaktadır. Ürün fiyatı iç ticaret hadlerini en fazla etkileyen faktör olarak ortaya çıkmıştır. Ürün fiyatındaki bir birimlik artış İç Ticaret Hadlerini 34.99 birim artırmaktadır. Görüşme yapılan üretici görüşlerine göre üretimin devamlılığından daha önemli olan konu tüketim ihtiyaçlarının da devamlılığının sağlanmasıdır. Girdi maliyetlerinin yüksek ve değişken olması üreticilerin gelirlerinde aşınmalara neden olmaktadır. Sonuç olarak tarımsal politikaların amacı tarımsal fiyatlar ile mücadele ya da fiyatların düşürülmesi yerine üreticilerin refahın ve satın alma gücünün iyileştirilmesine yönelik olduğu zaman kısa ve uzun vadede daha etkili olacağı düşünülmektedir.
