Antalya ili Orius (Hemiptera:Anthocoridae) türleri ve Orius Majusculus (Reuter)’un biyolojisi ve diyapozu

Abstract

Bu çalışmada sera sebzelerinde ve süs bitkilerinde polifag bir zararlı olan Kaliforniya çiçek thripsi Frankliniella occidentalis (Pergande) (Thysanoptera: Thripidae)'in predatörü Orius majusculus Reuter (Hemiptera: Anthocoridae)'un biyolojisi ve diyapozu araştırılmış ve Antalya ilinde Orius türleri araştırılmıştır yapılmıştır.Orius majusculus'un gelişmesi, çoğalması ve diyapozu üzerine gün uzunluğunun etkisi 11.5, 12, 12.5, 13.5, 14.5 ve 16 s gün uzunluklarında ve 2400 lüks ışık yoğunluğu, %60±10 oransal nem ve 26±1 0C sıcaklıkta belirlenmiştir. Deneme sonucunda kritik gün uzunluğunun 11.5 ile 12 s arasında olduğu, 11.5 s gün uzunluğunda bütün bireylerin diyapoza girdiği, gelişme sürelerinin 11.5 s gün uzunluğunda daha uzun olduğu belirlenmiştir.Orius majusculus'un gelişmesi, çoğalması ve diyapozu üzerine ışık yoğunluğunun etkisi 10, 25, 50, 100, 200 ve 2400 lüks ışık yoğunluğu, 12.5 s gün uzunluğu, %60±10 oransal nem ve 26±1 0C sıcaklıkta belirlenmiştir. Bu çalışma sonucunda nimf gelişme süreleri 200 lüks ışık yoğunluğunda diğerlerine nazaran daha uzun bulunmuş, yumurta verimleri ve diyapoz oranlarının ışık yoğunluklarından etkilenmediği bulunmuştur.Yüksek sıcaklığın kısa gün uzunluğunda diyapoza etkisini belirlemek amacıyla O. majusculus yumurtadan itibaren 30±1 0C sıcaklık, 11.5 s gün uzunluğu ve 2400 lüks ışık yoğunluğu koşullarına maruz bırakılmıştır. Bu koşullarda hiçbir ergin dişinin diyapozunun sona ermediği gözlenmiştir.Orius majusculus'un 11.5 s gün uzunluğuna duyarlı olduğu biyolojik evreyi ve bu evreye sıcaklığın etkisini belirlemek amacıyla böceklerin farklı evreleri 18 ve 26±10C sabit ve 12 s 10±0C/12 s 26± 0C değişken sıcaklık, 2400 lüks ışık yoğunluğu koşullarında kısa güne maruz bırakılmıştır. Bu çalışmada kısa gün olarak 11.5 s gün uzunluğu, uzun gün olarak da 12.5 s gün uzunluğu kullanılmıştır. Bu deneme sonucunda 18 ve 26 0C sabit sıcaklıklarda% 100 diyapoz görülebilmesi için nimf+ergin evre ve dönemlerinin kısa güne maruz bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.Orius majusculus'un diyapoz halinde saklanma süresini belirlemek amacıyla böcekler yumurtadan itibaren 11.5 s gün uzunluğu ve 18 0C sıcaklığa maruz bırakılmıştır. Ergin döneme ulaştıktan sonra 1., 2. ve 3. aylarda canlı ve ölü bireyler sayılmıştır. Deneme sonucunda 1., 2. ve 3. aylar sonunda erginlerde ölüm oranları sırasıyla % 17, 45 ve 90 bulunmuştur. Bu denemede diyapozda bekleme süresinin O. majusculus'un çoğalma performansına etkisini belirlemek amacıyla 1. ve 2. aylar sonunda erginlerden 25'er adet dişi alınmıştır ve bunlar 12.5 s gün uzunluğu, 26 0C sıcaklığa maruz bırakılmıştır. Bu çalışma sonunda diyapozda 1 ay bekleyenlerin % 7'si, 2 ay bekleyenlerin % 18'i diyapozu sürdürmüştür. Bu iki denemede yumurta verimleri arasında önemli bir farklılık bulunamamıştır.Antalya ilindeki Orius türlerini ve bunların hangi bitkiler üzerinde ve hangi thrips türleriyle birlikte bulunduklarını belirlemek amacıyla 2009'un Şubat ayından 2010'un Nisan ayına kadar geçen sürede örneklemeler yapılmıştır. Çalışma sonucunla en yaygın tür % 66.2 oranla Orius laevigatus (Fieber), ikinci yaygın tür ise %33.3 oranla Orius niger (Wolff) bulunmuştur. Bu türlere daha çok Vicia faba bitkisi üzerinde rastlanmış ve bunlarla birlikte en fazla bulunan thrips türlerinin Thrips major Uzel ve Frankliniella occidentalis (Pergande) olduğu belirlenmiştir.