Özet:
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum kliniğinde, Temmuz 1987 ile Ocak 1988 tarihleri arasında yatan 211 anne- bebek çifti, perinatal dönemde sütün geliş zamanını etkileyen faktörleri saptamak ve bu bebeklerden 81 : i 6 ay, 41 'i de 1 yıl boyunca anne sütünün büyüme-gelişme ve enfeksiyonlardan korumadaki etkisini göstersek için çalışma kapsamına alındı. Perinatal dönemde sütün gelişini etkileyen faktörlerin başında ilk seme verme zamanının geldiği ve doğumdan sonra hemen emzirilen bebekler de sütün erkenden geldiği görüldü. Ayrıca emzirme öncesi başka, gıda ve- rilaıesinin sütün gelişini geciktirdiği, bu konuda en olumsuz etkiyi ise mamanın gösterdiği saptandı» Çalışmada, sezaryenle doğumun ve annenin çalışıyor elmasıma da sütün gelmesinde olumsuz etkisinin olduğu dikkati çekti- Parite, anne yaşı, bebeğin doğum ağırlığı, doğum komplikasyonları, travay süresi, annenin hemoglobin düzeyi, gebelikte veya daha önce geçi rilen patolojiler gibi faktörler ise sütün gelme zamanında etkili bulun madı - Altı aylık izleıs boyunca anne sütü aiaa oranının %75.3, bir yıl sonunda ise %51.2 olduğu dikkati çekti. Annelerin büyük çoğunluğu 6. haf tadan sonra ek gıdaya başlama eğilimi gösterdiler. Ek gıdaya geçmede öne sürülen nedenlerin başında "sütün yetersiz olması"nın geldiği görüldü. Anne sütü alan kız ve erkek bebekler, anne sütü almayıp yapay bes lenenlerle kıyaslandığında; vücut ağırlığı, boy ve baş çevresi gelişim leri yönünden anne sütü alanlar ' lehine fark oluştuğu görüldü, ancak bu- 52 - fark istatistiksel yönden aalaslı sayılmadı, iki cins arasında ise er kekler lehine hafif artış gözlendi. Bulgular» yaşanan ilk altı ayında salt anne sütü ile beslenmenin standartlara uygun» arzu edilen büyüıee- geiişseyi sağlayabileceğini kanıtlar nitelikte sayıldı» Ayrıca anne sütüyle beslenen bebeklerin, anne sütü alsaayanlara na zaran gastrointestinal ve respiratuvar enfeksiyonlara belirgin şekilde daha az yakalandıkları ve özellikle gastrointestinal enfeksiyon sıklığı nın belirgin şekilde düşük olduğu gözlendi. İzlem süresince anne sütü alan bebeklerde hiçbir ciddi gastrointestinal ve solunum yolu enfeksiyo nuna rastlanmadı. Sonuçta anne sütünün besleyici, ekonomik, antienf ektif. mükemmel büyüsne-gelişme sağlayıcı ve psikososyal gelişmedeki olumlu etkisini vur gulayıcı bir eğitinin toplumun tün kesinlerine yaygınlaştırılmasının önemine dikkat çekildi.
