Özet:
Bu çalışmada, Nil tilapia yavru yeminde (Oreochromis niloticus L., 1758) tavuk kesim atıkları ununun (TKAU) ticari balık unu yerine kullanılabilirliği araştırılmıştır. Protein (%34), yağ (%9) ve enerji (3500 kcal/g SE) değerleri eşit beş farklı yem hazırlanmıştır. Hazırlanan deneme yemlerinde TKAU, balık unu proteini yerine %0 (kontrol grubu), %25, %50, %75 ve %100 oranında ilave edilmiştir. Kontrol grubu yeminde temel protein kaynağı olarak balık unu (%40,8) ve soya küspesi (%19,65) kullanılmıştır. Deneme, her grupta yirmi balık olacak şekilde üç tekrarlı tesadüf parselleri deneme desenine göre planlanarak 65 L'lik cam akvaryumlarda 13 hafta süre ile yürütülmüştür. Başlangıç ağırlıkları 0,879±0,09 g olan deneme grubu balıkları günde iki kez doyuncaya kadar beslenmiştir. Bu çalışmada deneme grubu balıkların büyüme performansı, yem kullanımı, balık eti kimyasal kompozisyonları ile deneme yemlerinin besin madde sindirilebilirlikleri araştırılmıştır. Deneme sonunda en iyi canlı ağırlık artışı, yüzde canlı ağırlık kazancı, spesifik büyüme oranı, yem değerlendirme oranı, protein etkinlik oranı %50 TKAU içeren yemle beslenen grupta elde edilmiştir. %50'den daha fazla TKAU içeren yemlerle beslenen grupların büyüme ve yemden yararlanma değerleri önemli oranda azalmıştır (P>0,05). Deneme gruplarının tamamında yaşama oranı %100'dür. Deneme sonu en yüksek hepatosomatik indeks (2,720±0,394) ve visserosomatik indeks (2,720±0,394) değerleri %50 TKAU içeren yemle beslenen grupta elde edilmiştir. Deneme sonu balıkların kimyasal kompozisyonlarından protein, yağ, kül ve nem değerleri istatistiksel olarak önemsiz olup (P>0,05), deneme başı değerlerinden istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0,05). Yemdeki besin madde sindirilebilirliklerinden kuru madde hariç protein, yağ ve enerji sindirilebilirlikleri yemdeki TKAU'nun artışıyla birlikte azalmış ve gruplar arasındaki farklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0,05). En iyi sindirilebilirlik değerleri %50 TKAU içeren yemle beslenen grupta elde edilmiştir. Elde edilen verilere göre, balıkların büyüme performansı, yem kullanımı, vücut kompozisyonu ve besin madde sindirilebilirlikleri üzerine olumsuz etkisi olmaksızın Nil tilapia yavru yemlerinde %50'ye kadar TKAU'nun balık unu proteini yerine kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
