Özet:
Hücre oluşumu, farklılaşması ve hücre ölümü gen ekspresyonunun düzenlenmesi ile gerçekleşmekte ve uygun zamanda, uygun genlerin gereği kadar ekspresyonu ile kontrol edilmektedir. DNA'ya bağlanarak gen ekspresyon düzeylerini kontrol eden transkripsiyon faktörleri, bu regülasyon mekanizmasında çok önemli rol oynarlar. Bu faktörlerin bir grubu da T-box transkripsiyon faktörleri ailesidirBirçok TBX geninin embriyonik gelişim esnasında görev yapmasına rağmen, TBX2 ve TBX3 genlerinin, meme, akciğer ve over kanserlerinde amplifiye olduğu ve protein düzeylerinin arttığı gösterilmiştir. Bunun yanısıra, Tbx2 ve Tbx3 proteinlerinin ekspresyonunun hücre yaşlanmasını bloke ettiği saptanmıştır. Tbx 2/3, hücre yaşlanmasını indükleyen ve kansere karşı koruyucu bir görev üstlenen Cdkn2a (p19ARF)/p53 ile Cdkn1a (p21Cip) ve p14 gibi Cdki (cyclin dependent kinase inhibitor) proteinlerini regüle eden gen promoter bölgelerine bağlanarak bu genlerin ekspresyonunu engellemekte veya fonksiyonlarını bozmaktadır. Bu durumda, Tbx2 ve Tbx3 proteinleri, hücre yaşlanmasını bloke ederek kanser oluşumuna neden olan faktörler olarak tanımlanabilir ve sadece meme, over ve akciğer kanserlerinde değil, bir çok başka kanser türünün gelişiminde de bu iki gen ürünü önemli rol oynayabilir. Nitekim, henüz yayınlanmamış verilerimize göre, Tbx2 protein düzeyleri, B hücre gelişiminin erken safhalarında çok yüksek, daha sonraki dönemlerde ise düşük olarak bulunmuşturBu verilerden yola çıkarak, gerek fonksiyon gerekse yapı olarak Tbx2 proteinine çok benzeyen Tbx3'ün hematolojik kanserlerin oluşumunda rol oynayabileceği düşünülmüş ve akut/kronik lösemi, multiple myeloma ile Burkitt lenfomalı hastaların hem kemik iliği hem de periferik kanından izole edilen mononükleer hücrelerde Tbx3 mRNA düzeyleri (Reverse Transcription) RT-PCR yöntemi ile incelenerek, düzeyler sağlıklı kişilerden elde edilen değerlerle karşılaştırılmıştırToplam 26 hasta ile 30 sağlıklı bireyin mononükleer hücrelerinden izole edilen mRNA'ların analizi sonucunda, Tbx3 mRNA düzeyinin hastalarda kontrollere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (p=0.001). Hem kan hem de kemik iliği örnekleri bulunan 10 hastada ise Tbx3 mRNA düzeyleri, kemik iliği ve periferik kan hücreleri arasında önemli bir fark göstermemiştir. Bu çalışmada ayrıca, Tbx3 mRNA düzeylerini ölçmek için farklı teknikler denenmiş ve en güvenilir sonuçlar TaqMan probu kullanılarak gerçekleştirilen eş-zamanlı niceliksel PZR ile elde edilmiştir.
