Abstract:
Amaç: Bu çalışmada Adıyaman il merkezinde birinci ve ikinci basamak sağlık kurumlarında görev yapan sağlık çalışanlarının kültürel yeterlilik düzeylerinin karşılaştırılması ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi hedeflenmiştir. Yöntem: Kesitsel tipte bir çalışmadır. Adıyaman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde çalışan 500 hemşire ve Adıyaman İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı il merkezinde bulunan tüm birinci basamak sağlık kurumlarında görev yapan 90 sağlık çalışanı araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Çalışmada örneklem seçimi yapılmamış olup, Mart-Mayıs 2018 tarihleri arasında görev yapan ve araştırmaya katılmayı kabul eden ikinci basamakta 348 hemşire ve birinci basamakta 87 sağlık çalışanı örneklemi oluşturmuştur. Veriler tanımlayıcı bilgi formu, Hemşire Kültürel Yeterlilik Ölçeği Türkçe formu (HKYÖ-T) ve Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Kültürel Yeterliliği (BBSÇ-KY) formu ile toplanmıştır. Bulgular: Birinci basamak sağlık kurumlarında görev yapan sağlık çalışanlarının kültürel yeterlilik puanı 66.58, ikinci basamakta 67.44'dür. Birinci basamakta sağlık çalışanlarının kültürel yeterlilik düzeyini; birinci basamakta 10 yıl altında çalışma (OR: 0.81), Türkiye dışında iş veya turistik amaçlı ziyaret yapma (OR: 0.14), sağlık hizmeti verilen alanda farklı kültürden gelen birey-ailelerle sık karşılaşma (OR: 0.14), birinci basamakta göçmen ve sığınmacılarla çalışmaktan memnun olma (OR: 0.15) ve ikinci basamakta göçmen ve sığınmacılarla çalışmaktan memnun olma kültürel yeterlilik düzeyini arttırmıştır. Sonuç: Birinci ve ikinci basamakta sağlık çalışanlarının kültürel yeterliliklerinin orta düzeyde olduğu ve her iki grubun kültürel yeterlilik düzeyleri arasında fark olmadığı bulunmuştur. Birinci basmak ve ikinci basamaksağlık hizmetlerinde görev yapan sağlık profesyonellerinin kültürel yeterliliği eğitim sürecinde ve görevdeyken yapılacak eğitim programları, yapısal düzenleme ve desteklerle geliştirilmelidir.
