Poroz asfalt kaplamalı üstyapı dizaynı ile ilgili deneysel çalışmalar

Abstract

Ulaşım sektörü günümüz dünyasında önemli bir yer tutmaktadır. Teknolojik ve ekonomik gelişmelere bağlı olarak artan yaşam standartları ulaşım sektörüne de etki etmektedir. Bu durum ülkemizde özellikle karayollarındaki araç sayısının artışında önemli bir rol oynamaktadır. Araç sayısındaki artış karayollarında yol üst yapısında uygulanan kaplamaların önemini artırmaktadır. Ülkemizde karayollarında genellikle bitümlü sıcak karışım ile sathi kaplamalar tercih edilmektedir. Ancak bu kaplamaların uygulaması bazı bölgelerde birtakım sorunlara neden olmaktadır. Özellikle şehir içinde ve park alanlarında uygulanan bitümlü sıcak karışımlarda; yağmur sonrası drenaj sistemlerinin yetersiz kalması, yüzeyde su birikintilerinin oluşmasına neden olmaktadır. Yol yüzeyindeki bu su birikintileri trafikte araçların ve yayaların hareketini güçleştirmektedir. Aynı zamanda aşırı yağışlar sonrasında yol yüzeyinde akış halinde bulunan su, yüzeyin kaymaya karşı direncini düşürmekte ve araçların kaza yapma riskini artırmaktadır. Buna ek olarak; ülkemizde şehir içinde kullanılan mevcut kaplamalar, araç trafiğinden kaynaklanan gürültülerin de temel sebebini oluşturmaktadır. Yapılan tez çalışmasında; yol kaplamasından kaynaklanan bu tür problemlerin çözümü konusunda bir alternatif oluşturabilecek, poroz asfalt dizaynı üzerine çalışılmıştır. Poroz asfalt yaklaşık % 20-28 boşluk oranına sahip, geçirimli bir yapıya sahip asfalt kaplama çeşididir. Poroz asfaltın geçirimli yapısı sayesinde yağmur sonrası yol yüzeyinde oluşan su birikintileri doğrudan alt tabakalara iletilmektedir. Aynı zamanda poroz asfalt kaplamanın boşluk oranının yüksek olması nedeniyle, şehir içinde araçlardan kaynaklı gürültü de minimize edilebilmektedir. Bu tez çalışmasında; laboratuvar ortamında poroz asfaltın alt temel, temel ve aşınma tabakalarının ayrı ayrı dizaynları yapılmıştır. Poroz asfalt dizaynında kalker (kireç taşı) kullanılmıştır. Bunun sebebi uygulamada Kütahya'dan bazalt agrega getirilmesinin maliyetinin yüksek olmasıdır. Agregaların performansı (Los Angeles, özgül ağırlık, su absorbsiyonu, yassılık indeksi, metilen mavisi, hava tesirlerine karşı direnç) deneyleri ile test edilmiştir. Alt temel tabakası Karayolları Teknik Şartnamesindeki bitümlü sıcak karışım için belirtilen alt temel standartlarına uygun olarak dizayn edilmiştir. Temel tabakası tek tip gradasyonda ve geçirimli bir yapıda olup, çimento bağlayıcılı poroz betonu olarak tertip edilmiştir. Aşınma tabakası Karayolları Teknik Şartnamesindeki standartlara göre dizayn edilmiştir. Aşınma tabakasının dizaynında 50\70 penetrasyonlu bitüm kullanılmış ve oluşturulan dizayndan elde edilen sonuçların laboratuvar deneyleri (Cantabro, bitüm süzülme, marshall stabilite, yumuşama noktası vb.) yapılarak elde edilen sonuçların Karayolları Teknik Şartnamesi ve literatürdeki standartlara uygunluğu kontrol edilmiştir. Ayrıca; temel tabakası ve aşınma tabakasının, geçirimliliği ve boşluklu yapısı laboratuvarda incelenmiştir.