Abstract:
Perakendeci markalı ürünler düşük üretim maliyetleri, ucuz ambalajları ve çok az olan reklam ve tutundurma giderleri sayesinde tüketiciler için ucuz bir ürün alternatifi oluşturmaktadır. Özellikle yaşanan ekonomik krizlerin ardından tüketicilerin alım güçleri düştüğünden, tüketicilerin alışveriş ve tüketim alışkanlıklarında bazı değişiklikler ortaya çıkmaktadır. Bu değişen alışveriş ve tüketim alışkanlıkları, tüketicileri daha ucuz olan ürünlere yönelme ve daha az alışveriş yapmaya yöneltmektedir. Bu çalışmada, Antalya ilinde tüketicilerin perakendeci markalı süt ve süt ürünleri tercihlerini etkileyen faktörlerin analizinin yapılması amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak Antalya ili merkez ilçelerinde 245 tüketici ile 2018 yılı Ekim-Aralık aylarında yüz yüze anket yapılmıştır. Araştırmada, örneklem hacminin belirlenmesinde tüketici araştırmalarında en çok kullanılan yöntem olan "basit tesadüfî olasılıklı örnekleme yöntemi" kullanılmıştır. Tüketicilerden elde edilen veriler kullanılarak tüketicilerin market markalı gıda ürünü tüketimine etki eden faktörlerin belirlenmesinde, lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında, tüketicilerin demografik, ekonomik ve psikolojik özellikleri ile beraber perakendeci markalı süt ve süt ürünlerinde tüketici tutum, yargı ve satın alma davranışı ile tüketiciye maksimum fayda sağlayan özellikler incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre perakendeci markalı süt ve süt ürünü tüketenlerin %89,9'u kadındır. Kadın oranı tüketmeyenlerde ise %69,8'dur. Perakendeci markalı süt ve süt ürünü tüketen tüketicilerin yaş ortalamasının 40,66, tüketmeyen tüketicilerin yaş ortalamasından 35,31 olduğu belirlenmiştir. Lojistik regresyon analiz sonuçlara göre tüketicilerin perakendeci markalı süt ve süt ürünlerinin tüketim durumlarına göre yaşadığı ilçe, yaşı, eğitim durumu, medeni durumu, evde çalışan sayısı ve aylık toplam gıda harcama açısından negatif yönlü bir ilişki mevcutken cinsiyet, ailedeki birey sayısı ve marka tercihi durumu açısından pozitif yönlü ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca kadın tüketicilerin erkek tüketicilere göre perakendeci markalı süt ve süt ürünleri tüketme oranları 5,844 kat daha fazladır. Tüketicilerin ailedeki birey sayısı arttıkça perakendeci markalı süt ve süt ürünlerini tüketme olasılığı 1,64 kat daha fazla olduğu belirlenmiştir.
