Tenis oynayan bireylerin cinsiyet rollerinin (feminen/maskülen), serbest zaman kimliklerinin ve serbest zaman katılımlarının incelenmesi

Abstract

Çalışmanın amacı, tenis oynayan bireylerin bazı demografik özelliklerine göre cinsiyet rolleri, serbest zaman kimlikleri ve serbest zaman katılımlarının farklılaşıp farklılaşmadığının ayrıca, cinsiyet rolleri, serbest zaman kimlikleri ve serbest zaman katılımları arasındaki ilişkinin incelenmesi olarak belirlenmiştir. Çalışmanın yöntemi amacına göre tanımlayıcı, yapılış zamanına göre kesitsel, veri toplama yöntemine göre anket çalışmasıdır. Araştırma tarama modeliyle tasarlanmıştır. Çalışmanın hipotezleri; tenisçilerin bazı demografik özelliklerine göre cinsiyet rolleri serbest zaman kimlikleri ve serbest zaman katılımları farklılaşmakta mıdır? ve tenisçilerde cinsiyet rolleri, serbest zaman kimlikleri ve serbest zaman katılımları arasında ilişki var mıdır? olarak belirlenmiştir. Tez çalışmasının evrenini Antalya ilinde farklı spor kulüplerinde düzenli olarak tenis oynayan kadın ve erkek bireyler oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemini rastgele örneklem yöntemi ile seçilmiş serbest zamanlarında düzenli olarak tenis oynayan, 91 kadın ve 162 erkek birey oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak üç bölümden oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, katılımcılara ait demografik bilgilerin irdelendiği "Kişisel Bilgi Formu" formu, ikinci bölümde 'Sporcu Kimliği Anketi' ve üçüncü bölümde 'BEM Kişilik Envanteri' şeklinde uygulanmıştır. Bu çalışmada, bireylerin yaş, cinsiyet, kaç yıldır düzenli olarak tenis oynadığı, haftada kaç gün ve kaç saat tenis oynadığı, tenis sporunda almış olduğu dereceler ve son 1 yılda katılmış olduğu turnuvalardaki toplam maç sayıları sorulmuştur. Formdan elde edilen bilgiler doğrultusunda, bireylerin demografik verilerinin yanı sıra bireylerin bir yıl ve üzeri serbest zamanlarında tenis oynadıkları yıl değerlendirilmiştir. Çalışmada kullanılan ölçekler, Antalya ilinde bulunan dört farklı tenis kulübüne düzenli olarak gelen 253 bireye yüz yüze görüşmeler şeklinde uygulanmıştır. Çalışmaların başında tüm kulüp yöneticilerine çalışmanın amacı ve içeriği hakkında bilgi verilerek gerekli izinler alınmıştır. Tüm bireylere gönüllülük esasına dayanarak, çalışmanın amacı ve uygulanan anket hakkında bilgilendirilmeler yapılmış ve rızaları alınmıştır. Bireylere anket uygulanmadan önce yaşları, en az bir yıldır haftada iki gün düzenli olarak ya da lisanslı olarak herhangi bir kulüpte profesyonel tenis oynayıp oynamadıkları sorulmuştur. 18 yaşın altında ve bir yıldan az tenis oynayan bireylerin yanı sıra profesyonel ve lisanslı tenis sporcularına da anket uygulanmamıştır. Çalışmanın verimliliği açısından anket bireylere aktivite öncesinde ya da sonrasında uygulanmıştır. Her bir görüşme ortalama on dakika sürmüştür. vii Çalışmanın sonuçları doğrultusunda, erkeksi cinsiyet rolünün serbest zaman tenis katılımı üzerinde etkisi olduğunu ve serbest zamanlarında tenis oynayan bireylerin kendini 'tenisçi' olarak gördüğü söylenebilmektedir. Kadın katılımcıların erkeksilik cinsiyet rolünün serbest zaman kimliği ve serbest zaman katılımları (tenis) üzerinde etkin olduğu ve bu bireylerin kendilerini tenisçi olarak ifade ettiği söylenebilmektedir. Erkek bireylerin ise, erkeksilik cinsiyet rolü özelliklerinin serbest zaman kimliği üzerinde etkili olduğu söylenebilmektedir. Cinsiyet rolü olarak belirsiz olduğu literatürde bildirilen tenis sporuna katılan kadın bireylerin erkeksi cinsiyet rolü özelliklerinin etkin olduğu söylenebilirken, erkek bireylerin katılımları ile ilgili böyle bir bağlamdan bahsedilememektedir.