Ergenlerde algılanan ana baba çatışması ile saldırganlık arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, ergenlerde algılanan ana baba çatışması ile saldırganlık arasındaki ilişki incelenmiştir. Ayrıca, ergenlerin saldırganlık düzeylerinin cinsiyet, anne ve baba eğitim düzeyi ve anne çalışma durumu açısından anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Ergenlerin algıladığı ana baba çatışma düzeyi alt boyutlarının (çatışma özellikleri, tehdit, kendini suçlama) cinsiyet, anne ve baba eğitim düzeyi ve anne çalışma durumu açısından anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Betimsel araştırma modelinin uygulandığı araştırmanın araştırma grubunu, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili, Bahçelievler ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı beş resmi ortaokulda 6. ve 7. sınıfta öğrenim görmekte olan 228'i kız, 265'i erkek olmak üzere toplam 493 öğrenci oluşturmuştur. Bu araştırmada, veri toplamakamacıyla Buss ve Perry (1992) tarafından geliştirilmiş, Öngen(2009) tarafından Türkçeye uyarlanan"Buss ve Perry Saldırganlık Ölçeği" ve Grych Seid ve Fincham (1992) tarafından geliştirilmiş, Öz (1999) tarafından Türkçeye uyarlanan"ÇocuklarınEvlilik Çatışmasını Algısı Ölçeği" ve araştırmacı tarafından geliştirilen "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Veriler SPSS 21.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde, t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova), Kruskall Wallis testi, Tukey testi, Mann Whitney U-testleri ve Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırmada anlamlılık düzeyi .05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda, ergenlerde algılanan ana baba çatışma düzeyinin saldırganlık düzeyini anlamlı bir şekilde yordadığı bulunmuştur. Ergenlerin algıladığı ana baba çatışması alt boyutları (çatışma özellikleri, tehdit, kendini suçlama) ile saldırganlık düzeyi alt boyutlarından olan öfke, fiziksel saldırganlık ve düşmanlıkarasında düşük düzeyli anlamlı bir ilişki bulunurken, sözel saldırganlık alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Ayrıca ergenlerin algıladığı ana baba çatışması alt boyutları çatışma özellikleri ve tehdit puanlarının cinsiyete göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı, kendini suçlama puanlarının ise anlamlı düzeyde farklılaştığı bulunmuştur. Erkek ergenlerin puanlarının kız ergenlerin puanlarından yüksek olduğu görülmüştür. Ergenlerin toplam saldırganlık düzeyleri, demografik değişkenlere göre incelendiğinde, yalnızca cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca ergenlerin öfke düzeyi, cinsiyet ve anne çalışma durumuna göre anlamlı farklılık göstermezken, anne ve baba eğitim düzeyine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Ergenlerin fiziksel saldırganlık düzeyi anne eğitim düzeyi ve anne çalışma durumuna göre anlamlı farklılık göstermezken, cinsiyet ve baba eğitim düzeyine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Ergenlerin sözel saldırganlık düzeyinin cinsiyet, anne ve baba eğitim düzeyi ve anne çalışma durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Ergenlerin düşmanlık düzeyi cinsiyet, anne eğitim düzeyi ve anne çalışma durumuna göre anlamlı farklılık göstermezken, baba eğitim düzeyine göre anlamlı farklılık göstermiştir.