Futbol seyircilerinde taraftarlık özdeşleşme düzeyi ve etkinliğin kalite algısının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı futbol seyircilerinde taraftarlık özdeşleşme düzeyinin ve etkinliğe yönelik kalite algılarının Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesinde bulunan ve Antalyaspor maçlarının oynanmakta olduğu stadyuma seyirci olarak katılan bireylerde incelenmesidir. Tez çalışmasının evrenini Antalya merkezinde Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesinde bulunan ve Antalyaspor maçlarının oynanmakta olduğu stadyuma seyirci olarak katılan bireyler oluşturmaktadır. Evren sayısı bilinmediğinden örneklem formülü kullanılarak (n=t^2 pq/d^2) = 385 sayısı elde edilmiştir. Veri kayıplarına karşın en az 500 kişilik bir örneklem kullanılmıştır. 500 anketin toplam 471'i çalışmaya uygun nitelikte bulunmuştur. Veri toplama aracı olarak Wann ve Branscombe (1993) tarafından geliştirilen ve Günay ve Tiryaki (2003) tarafından dilimize uyarlanan Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeği ve Ko, Zhang, Cattani ve Pastore (2011) tarafından geliştirilmiş olan ve Türk kültürüne uyarlaması Şimşek (2013) tarafından yapılan etkinliğin kalite algısı ölçeği kullanılmıştır. İstatistiksel analizde ise Mann Whitney U, Kruskal Wallis testlerinden, Spearman Korelasyon Analizinden yararlanılmıştır. Araştırmanın bulguları incelendiğinde katılımcıların taraftar özdeşleşme düzeyi ile etkinliğin kalite algısına yönelik değerlendirmeleri arasındaki korelasyon incelendiğinde taraftar özdeşleşme düzeyi ile etkinliğin kalite algısı ölçeklerinin alt boyutları arasında pozitif yönde anlamlı korelasyonların olduğu görülmektedir. Buna göre taraftar özdeşleşme düzeyi arttıkça etkinliğin kalitesine ilişkin görüşlerin de daha olumlu hale geldiği söylenebilmektedir. Taraftarlık özdeşleşme düzeyinde erkeklerin daha yüksek skorlar elde etiği, etkinliğin kalite algısında da çevre ve oyun alt boyutlarında ve de ölçeğin genel ortalamasında erkek seyircilerin daha yüksek ortalamalara sahip olduğu görülmüştür. Buna göre erkeklerin hem destekledikleri takıma hem de izledikleri etkinliğe yönelik daha olumlu tutumlara sahip olduğu söylenebilmektedir. Özdeşleşme düzeyi yükseldikçe bireylerin gerek karşılaşmaların yapıldığı stadyum ortamı ve çevresine, gerek oyuncuların becerilerine, sunulan eğlence ve diğer aktivitelere gerekse diğer bireylerle olan etkileşime yönelik algıları da daha olumlu hale gelmektedir. Bu olumlu bakış, karşılaşmalara daha çok katılma, takımların lisanslı ürünlerine daha çok talep gösterme ve sponsorluk faaliyetlerine yönelik farkındalığın artması ile sonuçlanabilecektir. Bireylerin sosyalleşmesine katkı sağlayan ve spor endüstrisine ekonomik girdiler sunan kulüplerin özdeşleşme konusunun üzerinde önemle durması gerekmektedir.