Abstract:
Son yıllarda Mühendislik alanlarında Bilgisayar Destekli Tasarım ve Bilgisayar Destekli Üretim (CAD/CAM) uygulamaları hızla yaygınlaşmaktadır. Bilgisayar destekli tasarım, tasarımcıya; tasarımların kısa sürede tamamlanması, hataların en aza indirilmesi, tasarım kalitesinin artırılması gibi önemli üstünlükler sağlamaktadır. Günümüzde Bilgisayar Destekli Tasarım için, bir çok tasarım programı geliştirilmiştir. Bunlardan en yaygın olanı AutoCAD programıdır. Makine elemanlarının tasarımında, AutoCAD programının etkin kullanımı ve yararlığını arttırmak için AutoLİSP programlama dilinden yararlanılmaktadır. Bu program ile kullanıcı, AutoCAD fonksiyonlarını daha etkin kullanmakta ve kendine özgü uygulamalar geliştirebilmektedir. Bu çalışmada, AutoLİSP programlama dili kullanılarak kuyruk milinden hareketli makinalarda güç iletimini sağlayan bağlantı elemanlarının (mafsallı mil) bilgisayar destekli tasarımı amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında TSE standartlarına uygun olarak farklı kategori ve güç büyüklüklerinde, değişik boru profillerine göre mafsallı millerin bilgisayar destekli tasannu gerçekleştirilmiştir. Standartlara göre maksimum ve minimum güç değerlerine ait moment, kritik devir sayısı ve boru profil tipi dikkate alınarak mafsallı mil açık boyları, mafsallı mil kapak boyları ve mafsallı mil boru boylan belirlenmiştir.Araştırma kapsamında, mafsallı millerin uygun çalışma boyutlarının belirlenmesi için, AutoLISP programa dilinde bir mil tasarım programı hazırlanmıştır. Bu program kullanılarak kuyruk milinden hareketli makinalarda güç iletimini sağlayan bağlantı elemanlarının (mafsallı mil) tasarımı ve çizimi gerçekleştirilmiştir. Mil tasarımında farklı veri giriş ve çıkış değerleri için programlanabilir diyalog kontrol kutuları (DCL) kullanılmıştır. Program mfynIsp ana programı ve 10 adet DCL dosyasından oluşmaktadır. Mafsallı millerin tasarım parametreleri dikkate alındığında, boru profilleri içerisinde en kısa mafsallı mil boyu uzunlukları kamalı profillerde gerçekleşmiştir. En büyük mafsallı mil açık boyu VI. kategori üçgen profil tipinde ve en küçük mafsallı mil açık boyu ise IV. kategori kamalı profil tipinde belirlenmiştir. En büyük mafsallı mil kapalı boyu VI. kategori üçgen profil tipinde ve en küçük mafsallı mil kapalı boyu III. kategori kamalı profil tipinde saptanmıştır. En büyük mafsallı mil boru boyu VI. kategori üçgen profil tipinde ve en küçük mafsallı mil boru boyu IV. kategori kamalı boru profil tipinde belirlenmiştir. En büyük mafsal açık, kapalı ve boru boyu VI. kategori mafsallı milde elde edilmiştir. Mafsallı millere ait kritik devir sayılarının 1041 min1 ile 1107 min"1 arasında değiştiği saptanmıştır.
