Özet:
Eğitim sisteminde lise öğrencilerinin mevcut bilgilerinin ölçülebilmesi ve bir alt kademeden bir üst kademeye geçişin sağlanması için çoktan seçmeli test yöntemi ile hazırlanan sınavlara tabii tutulmaktadırlar. Bu sınavlarda her öğrencinin sorulara yaklaşımı ve soruları çözme stilleri birbirlerinden farklı olabilmektedir. Bu araştırmanın amacı Antalya Kimya Olimpiyatlarına katılmış farklı liselere devam eden öğrencilerin, sınav sırasında kullandıkları sınav kitapçıklarındaki sorular üzerinde kurşun kalem müdahalesi ile kendiliğinden/istemsiz oluşan birtakım çizim-resim ve benzeri görsel verilerin kodlanarak standart hale getirilmesi ve analiz edilmesidir. Kodlama olarak ifade edilen işlem, soru çözümleri yapılırken oluşan çizim ve şekillerin farklı kriterlere göre kıyaslanması ve çözümlenmesidir. Bu bağlamda, 2019 yılında Akdeniz Üniversitesi'nde gerçekleştirilen toplam 206 kişinin katıldığı 4. Antalya Kimya Olimpiyatı (AKO) sınavına katılan 10. ve 11. sınıf öğrencilerinden geri teslim alınan sınav kitapçıkları, oluşturulan sistematik bir yaklaşımla görsel incelemeye tabi tutulmuş, öğrencilerin soru çözme biçim ve yaklaşımları sınıflandırılmıştır. Amaçlı örnekleme uygun olarak seçilen 206 öğrencinin test kitapçığı incelenmiş ve standardize edilerek 5 ayrı kriter ışığında sınıflandırılmıştır. Oluşturulan bu 5 kriter ışığında elde edilen veriler SPSS 23 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde "bağımsız gruplar t-testi" kullanılmıştır. Yapılan istatistiksel analizlerde genel anlamlılık düzeyi, (p<.05) olarak kabul edilmiştir. Elde edilen veriler tablolar aracılığı ile gruplandırılmış ve yorumlanmıştır. Verilerin kaynağı olan öğrenci test kitapçıkları analiz edildiğinde; 10. sınıf ve 11. sınıf öğrencilerin çoktan seçmeli test sorularında sergiledikleri yanıtlama davranışları açısından beş kriterden dördünde anlamlı fark bulunmuştur. 10. ve 11. sınıf özel ve devlet Anadolu Lisesi öğrencilerinin sergiledikleri yanıtlama davranışları açısından anlamlı bir fark bulunamamıştır. Birbirleriyle kıyaslanan farklı okul türlerinden oluşan 6 ayrı grup arasında istatistiksel açıdan anlamlılık içeren farklar bulunmuştur. Kadın ve erkek öğrencilerin çoktan seçmeli testlerde sergiledikleri davranışlarda iki kriter açısından anlamlı fark bulunmuştur. Genel olarak bulgular incelendiğinde; öğrencilerin genellikle 5 farklı kriterden a) soruları eleme yöntemini kullanarak cevaplandırdıkları (%23,66), b) soruları çözmek için uğraştıkları (%40,66) ve c) soruları çözmek için uğraşmış ama çözememiş olmaları (%17,78) tespit edilmiştir.
