Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında görev yapan müdürlerin yeterliliklerinin belirlenmesi ve yetiştirilmesine yönelik yeterlilikler çerçevesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında ihtiyaç duyulan müdür yeterliklerinin belirlenmesi ve yeterliklerin gelişimi için yetiştirilmelerine yönelik yeterlikler çerçevesi geliştirmektir. Çalışma üç aşamalı tasarlanmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında görev yapan okul müdürlerinin yeterliklerini belirlemek üzere okullara doküman yönetim sistemi üzerinden gönderilen dokümanlar, kurum içi yazışma dokümanları, güncel mevzuat, konu ile ilgili kitap, makale ve tezlerden oluşan basılı bilimsel eserler iş analizi yöntemlerinden biri olan belge toplama tekniği ve doküman incelemesi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen veriler NVIVO 11 nitel araştırma paket programı kullanılarak içerik analizi yapılmıştır. Araştırmanın ikinci aşaması nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseninde tasarlanmıştır. Veri toplama yöntemi olarak müdürlerin görüşlerinin derinlemesine ve ayrıntılı olarak incelenmesi için görüşme yöntemi kullanılmıştır. Bu çerçevede yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış görüşme formu özellikleri taşıyan görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2019-2020 eğitim öğretim yılında Antalya ilinde 5 merkez ilçesi olan Muratpaşa, Kepez, Döşemealtı, Konyaaltı ve Aksu bölgelerinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı 10 farklı resmi mesleki ve teknik ortaöğretim kurumunda çalışan okul müdüründen oluşmaktadır. Çalışma gurubunun belirlenmesinde nitel araştırmalarda kullanılan amaçlı örnekleme yönteminden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Müdürlerin belirlenmesinde mesleki kıdemleri 10 ve daha fazla olan, mesleki okullarda müdür olarak 5 yıl ve daha fazla çalışan gönüllü kadın ve erkek katılımcılar tercih edilmiştir. Bu özelliklere sahip okul müdürlerinin belirlenmesinde okul müdürlerinin görüşleri alınarak kartopu örnekleme yöntemine başvurulmuştur. Elde edilen veriler NVIVO 11 nitel araştırma paket programı ile betimsel ve içerik analizi yapılmıştır. Görüşmeler ile elde edilen veriler daha önce içerik analizi ile belirlenen temalara göre yorumlanmış ve gerekli yerlerde doğrudan alıntılar ile desteklenmiştir. Bu konuda yapılan incelemeler ile elde edilen bulgulara dayalı analizlerde tespit edilen yeterlikler; "insancıl", "kavramsal (karar)", "teknik", "teknolojik" olmak üzere birbiri ile ilişkili ve birbirini tamamlayan 4 yeterlik alanı ile bunlar altında yer alan yeterlik alanları ve bu alanlar ile ilişkili yeterlik göstergelerinden oluşan alanlar olarak gruplanarak sıralanmıştır. Araştırmanın üçüncü aşamasında, 1. ve 2. aşamasında elde edilen veriler çerçevesinde ortaya çıkan bulgulara bakarak bir yeterlikler çerçevesi, kazanım hedefleri, kazandırılması öngörülen davranışlar belirlenmeye çalışılmıştır. Tasarlanan yeterlikler çerçevesi ile müdürlerin mesleki gelişim ihtiyaçlarının belirlenmesinde ve bu ihtiyaçları belirlemeye yönelik faaliyetlerin planlanmasında dikkate alınacak referans bir çalışma olma niteliği taşıması amaçlanmıştır.