Özet:
Bu araştırmanın temel amacı, başta Türkçe dersleri olmak üzere diğer derslerde de başarıyı doğrudan etkileyen bir unsur olan okuduğunu anlama becerisine okuduğunu anlama öz yeterlik algısı ve üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalığının etkisini incelemektir. Araştırmada bağımlı değişken olarak okuduğunu anlama becerisi; bağımsız değişken olarak ise okuduğunu anlama öz yeterlik algısı, üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalığı, cinsiyet, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, aile aylık ortalama gelir durumu ele alınmıştır. Bu bağlamda araştırmada veri toplama aracı olarak; Okuduğunu Anlama Başarı Testi, Okuduğunu Anlama Öz Yeterlik Algısı Ölçeği, Üstbilişsel Okuduğunu Anlama Farkındalığı Ölçeği, Kişisel Bilgi Formu kullanılmış ve öğrencilerin farklı değişkenlerle okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma kapsamında birden fazla değişken olması ve bu değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi araştırmanın ilişkisel tarama modelinde yapılmasını gerektirmiştir. "İlişkisel tarama modelleri, iki ve daha çok değişken arasında birlikte değişim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan araştırma modelleridir." (Karasar, 2013, s. 81). Araştırma, 2018-2019 öğretim yılı bahar döneminde Antalya merkez ilçelerinde (Kepez, Konyaaltı, Muratpaşa) bulunan üç farklı bağımsız ortaokulda (Hüseyin Avni Çöllü Ortaokulu, Ayten Çağıran Ortaokulu, Namık Kemal Ortaokulu) öğrenim gören 137'si kız, 140'ı erkek öğrenci olmak üzere toplam 277 beşinci sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Veriler, ders saatleri içerisinde belirlenen sınıflarda Türkçe öğretmenleri ile bizzat araştırmacı tarafından toplanmıştır. Araştırma süresince elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programı ile analiz edilmiştir. İstatistik programında gerçekleştirilen çözümlemelerde değişkenler arasındaki ilişkiyi tespit etmek üzere Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizi yapılmış, parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U Test ve Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, öğrencilerin okuduğunu anlama başarısında, okuduğunu anlama öz yeterlik algısının ve üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalığının önemli bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
