Özet:
Bu çalışmanın amacı 5- 6 yaş aralığındaki çocukların anlamanın önemli bir bileşeni olan çıkarım yapma becerilerini ve bu becerinin altı aylık süredeki gelişimini incelemektir. Tarama modelinde olan çalışmanın katılımcılarını farklı okullarda öğrenim görmekte olan 5-6 yaş aralığındaki 91 okulöncesi çocuğu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak aynı yazarın iki farklı çocuk kitabına dayalı olarak oluşturulan birbirine denk iki ayrı Çıkarım Başarı Testi kullanılmıştır. Bu testler, Chikalanga'nın (1992) çıkarım sınıflandırması temel alınarak iki farklı çocuk kitabından açık uçlu sorular hazırlanarak oluşturulmuştur. Çıkarım odaklı soruların belirlenmesinde çocuk katılımcıların dilsel düzeyi dikkate alınmıştır. Veri toplama sürecinde katılımcılarla yüz yüze görüşmeler yapılarak sorular yöneltilmiştir. Katılımcıların yanıtları ses kaydına alınarak yazılı biçime dönüştürülmüştür. Altı aylık sürenin sonunda ikinci Çıkarım Başarı Testi de benzer biçimde uygulanmıştır. Çocukların yanıtları iki uzman tarafından değerlendirilerek istatistik programına aktarılmıştır. Katılımcıların çıkarım beceri düzeyleri çıkarım türlerine ve yaş, cinsiyet, sosyoekonomik durum, anne baba eğitim düzeyi, ailedeki çocuk sayısı değişkenlerine göre incelenmiştir. Yapılan çözümlemeler sonucunda elde edilen bulgulara göre, ilk uygulamada katılımcıların yarısından fazlasının çıkarım yapabildiği, ikinci uygulamada ise çıkarım başarı düzeylerinin arttığı saptanmıştır. Çıkarım becerisi anlamlandırmanın önemli bir bileşeni sayıldığından çocukların hızlı gelişim gösterdiği okul öncesi dönemde bu konunun üstünde daha geniş biçimde durulması önerilmiştir.
