İlkçağ filozoflarında kozmik ilke arayışı

Abstract

Bu tezde, İlk Çağ Felsefesi içerisinde düşünür ve filozofların kozmik ilke arayışlarına yer verilmiştir. İlke arayışlarında 'bilme' kavramının önemini vurgulamak temel amaçtır. Antikçağ dönemi hemen hemen tüm düşünce faaliyetlerinin öncülüğünde bir sonraki felsefi hareketlerinin de temel yapı taşıdır. Kozmik ilke arayışında filozofların ilk neden arayışı ve bu arayışın düşünsel faaliyetleri hafıza kavramı ile desteklenmiştir. Miletli doğa filozoflarından başlayıp birçok düşünür ve filozofların bilme kavramını ilkeleri ile bağlayıp ortaya koydukları felsefi anlayışlarına yer verilmiştir. Milet Okulu düşünürlerinin Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes'in hakikat arayışındaki çabalarının bir sonucu olarak maddenin özü nedir? İnsan evren ilişkisinin ilk adımlarının bu dönemde doğduğu gösterilmiştir. Bunun yanı sıra İyonya Okulu'ndan Pythagoras'ın ilke arayışlarına ahlakilik özelliğini katarak farklı bir anlam yüklediğini açıkladık. Heraklitos 'un bilgi felsefesinde logos'la bilge olunabileceğini, kendini tanıma ve ölçülü olmanın en yüksek değer olduğu görüşlerini açıkladık. Akabinde Elea Okulu düşünürlerinden Ksenofanes, Parmenides ve Zenon'un ilke arayışında nasıl bir toplumsal anlam yüklediğini ve kendilerinden önceki filozofların aksine farklı bir bakış açısı getirdiklerini inceledik. İkinci bölümde sofistlerin ilke arayışlarından öte daha rölativist olduklarını ve doğa filozoflarına kıyasla bilme kavramına daha çok anlam yüklediklerinin inceledik. Aynı zamanda sofistler bilgeliklerini parayla ölçüp gelenek karşısında farklı bir yol izlediklerini aktardık. Sofistlerin, ilk neden arayışından öte başka arayış içerisinde olduğudur. Bununla beraber kendilerinden sonra gelecek ola filozoflarca eleştiriye maruz kalacaklardır. Sonrasında ise Antikçağ döneminin önemli düşünürü Sokrates'in insanın nihai ilkesi erdemli yaşam ve bilmek kavramı üzerine duruldu. Üçüncü bölümde Platon ve Aristoteles'in insanın evren ilişkisinin çevreleyen anımsama ve hatırlama kavramları içerisinde gerçekleştiğini aktardık. İlk Çağ Filozofların kozmik evren arayışlarındaki merak duygusunu saran ve bunları felsefelerine aktardıkları kavramlar ile pekiştirilmiştir. Düşünsel faaliyetleri ve aradıkları ilk neden arayışında düşünür ve filozofların hafıza kavramıyla irdelenmiştir