Abstract:
Dünya, devinimini sürdüren canlı bir varlıktır. Deprem, volkan patlamaları, heyelan gibi olaylar bunun göstergesidir. Bu olaylar canlıların ve mal kayıplarının olmadığı bölgelerde "doğal olay" niteliği taşırken, can ve mal kaybının olduğu bölgelerde "afet" olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde bilimin ve teknolojinin hızlı ilerlemesine rağmen, zaman zaman doğa olayları afete dönüşebilmektedir. İnsanoğlunun doğanın dilini anlayıp, bilimin ışığında hareket etmesi sonucunda bu doğal olayların afete dönüşmeyeceği bir gerçektir. Bu nedenle mühendislik projeleri için yer seçerken bölgenin jeolojik, hidrojeolojik, mühendislik jeolojisi ve jeoteknik modellerinin doğru bir şekilde ortaya konması gerekli ve yeterlidir. 26 Şubat 2018 tarihinde, Antalya ile Finike arasında D-400 karayolunun 75. Kilometresinde heyelan meydana gelmiştir. Hareket eden kütle yaklaşık 100 m genişliğinde ve 800 m uzunluğundadır. Karayolunun hemen üst kısmında ve neritik kireçtaşlarında taç kesimi bulunan heyelan, eski kolüvyon malzemesi içerisinde ilerleyerek sonlanmıştır. Bölgede dört birim yer almaktadır; kiltaşı, kumtaşı, silttaşı, kireçtaşından oluşan Triyas yaşlı Çandır formasyonu (TRAÇ), kireçtaşı ile temsil edilen Jura-Kretase yaşlı Tekedağı formasyonu (JKt), ofiyolitik melanj içerikli Kretase yaşlı Kırkdirek formasyonu (Kkm) ve güncel çökellerden oluşan yamaç molozu (Qym). Bu çalışmada, heyelanın oluşum mekanizması ve iyileştirme yöntemleri araştırılmış; bunun için bölgenin topoğrafik özelliklerinin yanı sıra, litolojik birimlerin mühendislik ve jeoteknik özellikleri ile su durumu irdelenmiştir. Elde edilen mühendislik ve jeoteknik parametreler GEO5 yazılım programında kullanılarak, heyelan analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda; çalışma alanındaki yeraltı sularının drene olamadığı, hareketin temel nedeninin artan hidrostatik basınç olduğu anlaşılmıştır. Bu durumda; en iyi çözüm, proje inşası öncesinde karayolu güzergahını değiştirmek ya da mevcut durumda iyi bir drenaj sistemi yerleştirmek olurdu diye düşünülmektedir. Önlem, iyileştirmeden daha profesyonel ve daha mühendisçe bir yaklaşımdır.
