Mebbis uygulamasının işlevselliğine ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri

Abstract

Bu çalışma, Millî Eğitim Bakanlığı'nın bir yönetim bilgi sistemi olan MEBBİS e-Devlet uygulamasının kişisel ve yönetsel işlemlerdeki işlevselliğinin okul yöneticilerinin bakış açısından saptanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma; nitel bir çalışma olup, araştırmada durum çalışması tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın farklı türdeki okullarda görev yapan okul yöneticileri ile gerçekleştirilmesi sebebiyle araştırmada durum çalışması tekniği desenlerinden bütüncül çoklu durum deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılı, Antalya ili merkez ilçelerinde Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı bulunan okullarda görevli 4 müdür ve 4 müdür yardımcısı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış, katılımcıların verdiği cevaplar ses kayıt cihazına kaydedilmiştir. Araştırma verileri, transkript işlemi sonrası NVIVO 12 bilgisayar yazılımı kullanılarak içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada içerik analizinin bir öğesi olan frekans ve yüzde analizi kullanılmış; katılımcı görüşleri üst ve alt temalar altında taslak temalar halinde kategorileştirilmiş ve uzman görüşü alınarak son şekli verilmiştir. Bu temalandırma sonucu oluşan alt temalar da frekanslarına göre tablolar şeklinde bulgular kısmında yer verilmiştir. Ayrıca bu temalar, katılımcılardan doğrudan alıntılarla desteklenerek araştırmanın inandırıcılığı yükseltilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen temel bulgu, katılımcıların MEBBİS internet sitesinin işlevselliği hakkında benzer bakış açısına sahip olduklarıdır. Ancak alt temalar açısından incelendiğinde katılımcı görüşlerinin çeşitlilik gösterdiği görülmektedir. Araştırma bulgularına göre katılımcıların MEBBİS'in ne olduğu konusunda ve kullanım amacı hakkında bilgi sahibi oldukları, yönetsel işlemlerde özellikle veri sağlama rolüyle okul yöneticileri açısından önemli bir yönetim bilgi sistemi uygulaması olarak görüldüğü, MEBBİS hiyerarşik yapılanmasını uygun ve işlevsel buldukları, sorumlukları dâhilinde verilere ulaşabilmelerine ve işlem yapabilmelerine olanak tanıyan yetkilendirme sisteminin olması, yapılan her işlemin kayıt altına alınarak kim-nerde-ne zaman yapıldığının tespit edilebilirliğinin olması, okul yöneticileri tarafından modüllerde alt yöneticilere görev tanımına uygun olarak erişim verebilme nedenleriyle MEBBİS'i kullanılabilir buldukları, MEBBİS'in yeterliliği konusunda genel anlamda bakış açılarının olumlu olduğu fakat kullanıcı memnuniyeti bakımından iyileştirilmesinin gerekliliği, katılımcıların okul-ilçe-il hiyerarşisinde sorun çözme yoluna başvururken site içerisinde yer alan Yardım Masası uygulamasını neredeyse hiç kullanmadıkları ve bu durumun ileri boyutlarda yardım alan ve yardım edenler için zaman kaybına bağlı görevde aksamalara neden olabileceği, MEBBİS'in kullanılabilirlik ve erişebilirlik bakımından güncel tutularak işlevselliğinin artırılmasında kamu kurumlarına ait internet sitelerinin ulusal ve uluslararası alandaki standartlara uygunluğunu sağlamaya yönelik kamu kurumlarına rehber niteliğindeki Kamu İnternet Sitesi Rehberi ve diğer faydalı belgeler kapsamında hazırlanmasının ne derece önemli olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma süreci içerisinde katılımcıların görüşlerine benzer şekilde MEBBİS'te bazı değişikliklerin yapılması da güncel olmada sürekliliğin önemi ve kullanıcılarına hitap edebilmesi bakımından Bakanlık düzeyinde de bu farkındalığın olduğunun ipuçlarını vermektedir. Millî Eğitim Bakanlığının 2023 Eğitim Vizyonu bunun en somut göstergesidir. Bu bağlamda araştırmadan elde edilen sonuçlar ve katılımcıların sunmuş olduğu önerilerden hareketle uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.