Abstract:
Kelime öğretimi dil öğretimin temel bileşenidir ve yıllardır dil uzmanları, araştırmacılar ve akademisyenler tarafından gözlemlenen, tartışılan ve çalışılan bir alandır. Tüm bu çalışmalar belli başlı stratejilerin kelime bilgisini uzun süreli belleğe taşımada önemli rol oynadığını ortaya çıkarmıştır. Buradan yola çıkarak, bu araştırma İngilizce dilini yabancı dil olarak öğreten hazırlık birimi okutmanlarının kullandıkları ve önem verdikleri stratejilere ilişkin algılarını ölçmeyi ve öğrencilere strateji öğretimi ile öz yeterlik kazandırma farkındalıklarını yükseltmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca bu çalışma okutmanların kendi kullandıkları kelime öğrenme ve öğretme stratejileri üzerine öz değerlendirme yapmalarına olanak sağlamaktadır. Okutmanların dil öğrenimi stratejilerini kullanımlarının öğrencilerin dil öğrenmelerini kolaylaştırdığı ve desteklediği bilinmektedir ve bu konuda hem nicel hem nitel olmak üzere birçok doğrulayıcı çalışma yapılmıştır. Bu araştırma İstanbul'da bir özel üniversitenin hazırlık birimindeki yabancı dil okutmanlarının kelime öğrenme stratejisi kullanımı ve öğretimi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın öğretmen bazlı olmasının sebebi, çoğu hazırlık öğrencisinin strateji kullanımına ilişkin bilişsel ve duyusal olarak yeterli sebeplendirme yapamayacakları ve yeterli farkındalıkta bulunamayacaklarındandır. Bu araştırma iki bölümden oluşmaktadır. İlkinde 55 yabancı dil okutmanına Dil Öğrenimi için Strateji Envanteri (uyarlanmış halde) uygulanmış, ikinci aşamada ise, daha güvenilir ve özgül verilere erişmek için, içlerinden rastgele 12 okutmanla yapılandırılmış 2 soruluk görüşmeler gerçekleştirilmiş ve yanıtları yazılı olarak toplanmıştır. Nitel ve nicel olan tez çalışmam, anket sonuçlarının LISREL 8.80 ve SPSS (t-test ve ANOVO test) analizi; görüşme sonuçlarının tanımsal içerik analizi ve NVIVO program analizi sonucunda toplanan bulgulara dayanmaktadır. Veri sonuçlarına göre okutmanların meslekteki deneyimleri ve mezuniyet dereceleri arttıkça kelime öğretme stratejilerini kullanma oranlarının düştüğü tespit edilmiştir. Bunun zaman kısıtlamaları, öğrenci seviyeleri, kitaba bağlı ve dilbilgisi odaklı öğretimden kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. Tüm bunlar, okutmanların bu alanda eğitimler alarak farkındalıklarının artırılması gerektiğine işaret etmektedir. Ayrıca bu çalışma, bu alandaki daha sonraki çalışmalara ışık tutacak niteliktedir.
