Özet:
Tez çalışmasında beton dolgulu çelik tüp kompozit kolonlu yüksek yapılar için optimum tasarımlar elde eden programlar geliştirmesi, literatüre özgün ve yenilikçi çalışmalar sunulması, optimizasyon işleminin kompozit yapıların tasarımında kullanımına teşvik edilmesi ve yüksek katlı yapılarda kompozit kolon kullanılmasının çelik yapılara göre sağladığı maliyet avantajının araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda beton dolgulu çelik tüp kompozit kolonlu yüksek katlı yapıların maliyet açısından en avantajlı hale getirmek için algoritmalar geliştirilmiştir. Bu algoritmalar ile yapı optimizasyonunda başarı ile uygulanmış ve etkinliği kanıtlanmış meta-sezgisel yöntemlerden olan sosyal örümcek optimizasyonu (SÖO) algoritması kullanılmıştır. Tasarım değişkenlerinin çelik ve kompozit kesitler olarak belirlendiği tez çalışmasında iki farklı formda her biri 5 farklı kata sahip olmak üzere toplam 10 tasarım örneği 3 boyutlu olarak modellenmiştir. Tasarım örnekleri, Fortran programlama dilinde kodlanan sosyal örümcek ağı optimizasyonu algoritması ile optimum olarak boyutlandırılmıştır. Bu çalışma kapsamında sosyal örümcek optimizasyonu algoritmasınn beton dolgulu çelik tüp kompozit kolonlu yüksek yapılar için optimum tasarımlar elde etmekte başarı sağladığı ve kolonların kompozit olarak tasarlanmasının farklı yükseklikteki yapıların her birinde yapı maliyetini düşürdüğü görülmüştür.
