Özet:
Kumluca, Türkiye'nin önemli bir tarım ve seracılık merkezidir. Bu bölgede özellikle tarım ve halk sağlığı zararlılarına karşı yüksek oranda pestisitler kullanılmaktadır. Sentetik piretroid grubu insektisit olan deltamethrin Kumluca'da tarım ve halk sağlığı zararlılarına karşı kullanıldığı için bu tezin amacı ev sineğinin (Musca domestica L.) deltamethrin'e karşı direnç seviyelerinin belirlenmesidir. Ev sinekleri, Kumluca ilçesinde 5 farklı lokasyondaki (Güzören, Balçıklı, Mavikent, Yeşilköy ve Adrasan) ahırlardan 2015 yılı Haziran ve Kasım ayları arasında atraplar yardımıyla toplanmıştır. Her bir lokasyonun arası 5 km'den fazla olduğu için popülasyonların birbirine karışması beklenmemektedir. Toplanan ev sinekleri içerisinde şeker ve ıslak pamuk olan tül kafeslere (30x30x30) konularak, 4-6 saat arasında laboratuvara getirilmiştir. Popülasyonlar 24±2°C, %60±10 nem ve 12 saatlik fotoperiyot koşullarında yetiştirilmiştir. Direnç seviyelerinin belirlenmesinde F2 nesilleri kullanılmıştır. Bu çalışmada ölüm dozu (LD) ve düşüş sürelerinin (KT) belirlenmesi için deltamethrin'in farklı dozları kullanılmıştır. KT değerini belirlemek için ev sinekleri 5 dakikalık aralıklarda bir saat boyunca gözlenmiştir. Bütün testler kontrol grubu da dahil olmak üzere 3 kez tekrarlanmıştır. Ölen ev sineği sayısı 24 saat sonra kaydedilmiş ve ölüm oranları ile düşüş oranları SPSS kullanılarak karşılaştırılmıştır. LD50 ve LD90 değerleri ile KT50 ve KT90 değerleri probit analiz program kullanılarak belirlenmiştir. Direnç katsayısı (DK), hesaplanan LD50 değerlerinin hassas Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) popülasyonun LD50 değerine bölünerek hesaplanmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, tarım ve seracılığın yoğun olduğu alanlarda deltamethrin'e karşı yüksek direnç, tarımın nispeten daha az olduğu alanlarda ise orta seviyede direnç tespit edilmiştir. Bölgedeki direnç çalışmalarına devam edilerek, sorunun çözümüne yönelik çalışmalar da gerçekleştirilmelidir.
