6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerine uygulanan sosyal duygusal beceri eğitimi programının öğrencilerin duygusal zeka düzeylerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim 6., 7. ve 8.sınıf öğrencilerine uygulanan Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programının öğrencilerin duygusal zeka düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırmada, öncelikle 6., 7. ve 8. sınıfa devam eden 218 öğrenciye Bar-On ve Parker (2000) tarafından geliştirilen Duygusal Zeka çocuk ve ergen formu uygulanmıştır. Ölçekten alınan puanlar dikkate alınarak puanı düşük olan öğrenciler tesadüfi olarak deney, plasebo ve kontrol olmak üzere üç gruba ayrılmışlardır. Bu çalışmada, uygulamalar her grupta 10 öğrenci olmak üzere toplam 30 öğrenci ile başlanmıştır. Deney grubuna 10 oturumluk Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programı, plasebo grubuna Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programı dışında yapılan rehberlik çalışmalarından oluşan 10 oturumluk bir program uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise hiçbir program uygulanmamıştır. Ancak deney grubuna devam eden öğrencilerden 4'ü ve plasebo grubuna devam eden öğrencilerin 1'i tüm oturumlara devam etmedikleri için sontest ölçümlerinden çıkarılmıştır. Deney grubuna uygulanan toplam 10 oturumluk Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programı Bar-on Duygusal zeka modelindeki kişisel beceriler, kişiler arası beceriler, uyum sağlayabilirlik, stres yönetimi ve genel ruh hali alt boyutları ve Goleman'ın duygusal zeka modelindeki benlik bilinci, öz-yönetim, kendini harekete geçirme, empati ve sosyal beceri alt boyutları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programı her bir oturumu haftada bir defa gerçekleştirilmiştir. Birinci oturumda öğrencilerle tanışma, program hakkında bilgi verme ve duyguları tanıma, ikinci oturumda duygu düşünce ayrımı, üçüncü oturumda duygu davranış ayrımı, dördüncü oturumda duyguları sözel olmayan şekilde ifade etme, beden dili, beşinci oturumda ben dili, altıncı oturumda empati ve etkin dinleme, yedinci oturumda sosyal beceriler (atılganlık, özür dileyebilme, hayır diyebilme, soru sorma vb.), sekizinci oturumda motivasyon, duygu yönetimi, dokuzuncu oturumda stres yönetimi ve onuncu oturumda programı sonlandırma, vedaşlaşma yer almıştır. Deney, plasebo ve kontrol grupları arasındaki Bar-On Duygusal Zeka Çocuk ve Ergen Formundan aldıkları ön test ve son test puanlarının arasındaki farklılıklar Wilcoxon İşaretli Sıralar testi ve Kruskall Wallis H Testi kullanılarak test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, deney grubunda deney sonrası (sontest) lehine bireylerarası, bireyiçi ve toplam EQ açısından anlamlı bir farkın olduğu görülmüştür. Plasebo grubunda ise katılımcıların aldıkları öntest ve sontest puanları arasında, rehberlik çalışmaları sonrası bireylerarası, genel ruh hali ve toplam EQ da anlamlı bir farkın olduğunu göstermiştir. Son olarak, Sosyal Duygusal Beceri Eğitimi Programına katılan öğrenciler (deney grubu), rehberlik çalışmalarına katılan öğrenciler (plasebo), çalışmalara katılmayan öğrenciler (kontrol) arasında Bar-On Duygusal Zeka Ölçeği'nin sadece stres yönetimi boyutu sontest puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür.