Antalya’da yaşayan yerleşik yabancıların sosyal statüleri ve kültürel özellikleri

Abstract

Türkiye?ye yerleşmek amacıyla gelen yabancıların durumu görece yeni bir olgudur. Aynı zamanda literatür tarandığında, bu konuda sınırlı çalışmaların yapıldığı da görülmektedir. Bu yüzden bu çalışmada, daha fazla verilere ulaşma noktasında belli zorluklarla karşılaşıldığını belirtmek yerinde olacaktır. Bu zorluklara rağmen, bu çalışma Türk İstatistik Kurumu (TÜİK), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB), Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Uluslar arası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) ve Antalya Büyükşehir Belediyesi gibi önemli kurumlardan alınan ve incelenen mevcut verilerle desteklenmektedir. Bu çalışmanın hazırlanmasındaki amaç, Antalya?da yaşayan yerleşik yabancıların sosyal statülerini (eğitim durumu, gelir seviyesi, yasal durumu vb) ve kültürel özelliklerini (konuştukları dİller, Türkçe bilgileri, dinleri vb) inceleyip genel profilini oluşturduktan sonra Türk toplumunun üzerine etkilerini belirlemeye çalışmaktır. Bu etkiler olumlu ve olumsuz özellikleriyle ele alınmaktadır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde ? Küreselleşme Süreci ve Uluslar arası Göç?ün kuramsal tartışmaları yapılmaktadır. Uluslar arası göç çerçevesinde geliştirilen teoriler incelenmektedir; göçün farklı tipleri ele alınarak; günümüzde hala önemini koruyan ?çok kültürlülük? kavramının analizi yapılmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümü olan, ?Türkiye?de Göçün Tarihsel Süreci ve Göç Politikaları? yine birinci bölümle olan bağlantısı temelinde ele alınmaktadır. Burada Türkiye?ye göç akımlarına tarihsel çerçeveden bakılmaktadır. Türkiye?de mevcut göç politikaları göç tiplerine ayrılarak incelenmekte ve Türkiye genelindeki yabancıların sosyal statülerine ve kültürel özelliklerine yer verilmektedir. Bu çalışmanın araştırma örneği Antalya?daki yerleşik yabancılarla sınırlandırılarak, yerleşik yabancıların sosyal statülerine toplumsal hayata katılımı da dâhil olmak üzere benzer konulara odaklanılmaktadır. Çalışmanın üçüncü bölümü saha çalışması sonuçlarını içermektedir. Bu bölümde anket uygulaması esnasında elde edilen veriler SPSS programı yardımıyla analiz edilmektedir. Bu veriler tezin ilk ve ikinci bölümde incelenen teorileri doğrulayacağı ya da yanlışlayacağı gibi diğer araştırmacıların ortaya koyduğu verilerlerle örtüşüp örtüşmeyeceği dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Anket uygulama sırasında toplanan verilere dayanılırak ilgi çeken bazı bulgulara ulaşılmıştır. Birincisi, kadınlar daha çok göç etmektedir, bu eğilim Antalya?ya yerleşen yabancıların çoğunun kadınlardan oluştuğu gerçeğinde net bir şekilde görülmektedir. İkincisi, eski SSCB ülkelerinden gelenlerin oranı diğer milletlere göre daha fazla görülmektedir. Üçüncüsü, Antalya?daki yabancıların büyük bir kısmı özellikle uzun yıllar kalanların tamamına yakını Türkçe iyi derecede konuşabilmektedir. Dördüncüsü, yabancıların Antalya?da memleketlerindeki işi yapamamaları memleketlerine geri dönme kararlarını doğrudan etkilememekte başka sektörlerde çalışarak Antalya?da kalmaya devam etmektedirler. Beşincisi, yabancıların kendilerinin tanımlama şekli Türklerin onlara karşı algılamaları ile örtüşmektedir, başka bir ifadeyle çevresinde ?yabancı? olarak tanımlanan bir kişi kendisini de ?yabancı? olarak görmektedir. Altıncısı ise, göç etme kararında en önemli rolü aile etkenleri oynamaktadır.