Dynastik Lykia : sikkeler ışığında idari örgütlenme ve tarihi coğrafya

Abstract

Lykia, 540 yılında Harpagos'un bölgeyi işgali ile birlikte Pers hakimiyeti altına girmiştir.Bölgedeki sikke darbının başlamasının ise, bu tarihten kısa bir süre sonra, Pers kralı I. Dareios'unyeni bir düzenleme ile hakimiyeti altındaki tüm ülkeyi 20 satraplığa ayırarak vergilendirmesiylebaşlamış olduğu düşünülmektedir. Lykia, bu yeni sistemde birinci satraplık dahilindeiolis, Ionia, Karia, Milyas ve Pamphylialılarla beraber yıllık 400 talanta vergi ödemekleyükümlü olduğu bilinmektedir. Lykia'nın bu tarih itibari ile başladığı sikke basımınaKaria egemenliğine dahil edildiği 360 yılına kadar devam ettiği görülmektedir.Klasik Dönem'de Lykia'nın idari yapısının modern literatür tarafından ?dynastik? olarakadlandırılan ?beylik? sistemi olduğu görülmektedir. Bu sisteme göre, beyler müstahkem kaleyerleşimlerinde oturmakta ve çevrelerindeki bölgeye hükmetmekteydiler. Klasik Dönem boyuncaLykia sikkelerindeki lejantlardan bölgede 40'a yakın dynast ve 20 kadar ise yerleşimyeri olduğu tespit edilmiştir. Tespit edilen dynastlar arasında Ksanthos Hanedanlığı'na mensupolan Kuprlli, Kheriga ve Kher?i gibi dynastların tüm bölgede sikke basmış olmaları ve bubaskılarda görülen motif çeşitliliğindeki fazlalık hanedanlığın bağlı olduğu Ksanthos kentininbölgede idari bir merkez olduğunu göstermektedir.ncak söz konusu sikke lejantlarından bilinen beylerin hangi kentlerde hakimiyet kurduğuçoğunlukla bilinmemektedir. Yine aynı şekilde lejantlar ile tespit edilen sikke basım merkezlerininhangi dynastlar tarafından yönetildiği tam olarak çözülememiştir. Bu gibi sorunlarınyanı sıra, bölg Batı ve Orta ? Doğu Lykia'da, ağır ve hafif olmak üzere iki farklı standarttasikke basımı daha önceden tespit edilmiş olmasına rağmen, bu ayrımın bölgedeki iki faklıpolitik veya ekonomik bir organizasyona işaret edip etmediği sorunu hala devam etmektedir.Bununla birlikte sikkeler üzerinde çizgisel ve motifsel semboller bulunduğu görülmektedir.Bu sembollerin belirli hanedanları sembolize ettiği açıktır, fakat hangi sembolün hangi hanedanaait olduğu hususları bugün itibari ile çözüme kavuşmamış gözükmektedir.Bu çalışmada, yayınlanmış kataloglar aracılığı ile tüm Klasik Dönem Lykia sikkeleri listelenmiş,baskılar üzerinde görülen dynast ve kent isimleri belirlenmiş ve bu isimler modernliteratür ve epigrafik veriler de incelenerek detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. yrıca tespitedilen dynast ve kent baskıları üzerinde görülen motifler ve semboller tablolara dökülerek,dynastlar ve kentler arasındaki politik bağlantılar tespit edilmeye çalışılmaktadır.