Uluslararası halkla ilişkiler : Antalya’da küçük ve orta ölçekli işletmeler ile T.C. Yurtdışı Ticaret Ekonomi Müşavirlikleri’nde bir araştırma

Abstract

Küçük ve orta ölçekli isletmeler, ülke ekonomisinin temel taslarındandır. Ancak, bu isletmelerin sermaye, çalısan sayısı, bilgi ve teknolojik imkanları sınırlıdır. Uluslararası rekabet kosullarında bu isletmelerin sınırlı imkanlarını etkin ve verimli sekilde kullanmaları gerekmektedir. Diger yandan iç pazarda önemi anlasılan halkla iliskiler artık, uluslararası pazarlarda da kendine göre kriterleri olan bir alan haline gelmektedir. Uluslararası halkla iliskiler uygulamaları, isletmelerin bilgi, teknoloji ve sermayelerini uluslararası alanda etkin ve verimli sekilde kullanmalarını saglayacak uygulamalar olabilir.3 Küçük ve orta ölçekli isletmeler için ihracat, yurt dısı pazarlara girmek için bir fırsattır ve bazı küçük ve orta ölçekli isletmeler, baska uluslararası faaliyetlerde bulunamasa da, ihracat yapmaktadır. ihracat yapmakta olan küçük ve orta ölçekli isletmelerin hedef pazarları ile ilgili hangi kriterlere dikkat ettikleri, uluslararası halkla iliskileri etkileyen hangi unsurları göz önünde bulundurdukları ve kendilerini uluslararası pazarlarda tanıtmak için neler yaptıkları bilinmemektedir. Çalısmamızda uluslararası halkla iliskiler literatürü incelenmis ve bu alanda etkili unsurlar tanımlanmaya çalısılmıstır. Ayrıca, ihracat yaparak uluslararası alanda faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli isletmelerin, kendilerini ve ürünlerini yurtdısında tanıtmak için hangi uluslararası halkla iliskiler faaliyetlerinde bulundukları arastırılmıstır. Bu firmaların yanısıra, Türkiye Cumhuriyeti'nin Yurtdısı Ticaret ve Ekonomi Müsavirlikleri'nden de görüs alınmıstır4. Yurtdısı Ticaret ve Ekonomi Müsavirlikleri, uluslararası halkla iliskilerde önemli rol oynayan, kar amacı gütmeyen kamusal kurumlardır. Bu tez çalısması kapsamında yapılan arastırmaya dahil edilen Yurtdısı Ticaret ve Ekonomi Müsavirlikleri yetkililerine göre, küçük ve orta ölçekli isletmelerin uluslararası halkla iliskiler çalısmalarında en etkili unsur uluslararası sektörel fuarlardır. Göz önünde bulundurulması 3 Çalısmamızda, uluslarası halkla iliskiler faaliyetleri ve/veya araçları vb. terimleri, bilinen halkla iliskiler faaliyetlerinin uluslararası alanda uygulanmalarını ifade etmektedir. 4 T.C. Yurtdısı Ticaret ve Ekonomi Müsavirlikleri, T.C. Basbakanlık Dıs Ticaret Müstesarlıgı'nın yurt dısı teskilatıdır. Dıs Ticaret Müstesarlıgı'nın 4059 sayılı kanuna göre görevleri, dıs ticaret politikalarının tespitine yardımcı olmak, tespit edilen bu politikalar çerçevesinde ihracat, ihracatı tesvik, ithalat, yurt dısı müteahhitlik hizmetleri ve ikili ve çok taraflı ticari ve ekonomik iliskileri düzenlemek, uygulamak, uygulamaları izlemek ve gelistirmektir. gereken diger önemli unsurlar; Türkiye'den yapılacak nakliyenin maliyeti, hedef ülkedeki potansiyel alıcılar, ülkenin ekonomik yapısı, ülkenin teknik altyapısı ve yasal düzenlemeleridir. Yurtdısı Ticaret ve Ekonomi Müsavirlikleri'ne göre küçük ve orta ölçekli isletmeler için en uygun uluslararası halkla iliskiler faaliyetleri ise, yurtdısı ziyaretler ve ikili görüsmeler yapmak, uluslararası fuarlara katılmak, yabancı dilde tanıtım brosürleri hazırlamak, yurtdısında temsilcilik ve acenta bulundurmak ve web sitesi sahibi olmaktır. Bu tez çalısmasının arastırma sonuçlarına göre; Antalya'da faaliyet gösteren ve ihracat yapmakta olan küçük ve orta ölçekli isletmelerde halkla iliskiler uzmanı çalısmamakta ve bu isletmeler tarafından, çesitli nedenlerle ajans hizmeti satın alınmamaktadır. Yine de, söz konusu firmalar yurt dısında yeterince tanıtıldıklarına inanmaktadırlar. Hedef ülke pazarları ile ilgili olarak göz önünde bulundurdukları en önemli unsur; o pazardaki potansiyel alıcılardır. Aynı derecede önemli bir diger unsur da kota, gümrük vergisi ve ithal izinleri gibi yasal düzenlemelerken, Türkiye'den yapılacak nakliyenin maliyeti, ülkenin ekonomik yapısı ve uluslararası sektörel fuarlar da ihracat yapmakta olan küçük ve orta ölçekli firmalar tarafından göz önünde bulundurulmaktadır. hracat yapmakta olan küçük ve orta ölçekli firmaların kendilerini tanıtmak için en çok uyguladıkları yöntem, web sitesi sahibi olmaktır. hracat yapmakta olan bu isletmelerin sıklıkla uyguladıkları diger uluslararası halkla iliskiler faaliyetleri ise; yurtdısı ziyaretler ve ikili görüsmeler yapmak, yabancı dilde tanıtım brosürleri kullanmak, uluslararası sektörel fuarlara katılmak, internette ilan ve reklam vermek, adrese postalama yapmak ve yurt dısındaki yabancı ticaret odaları ile temas kurmaktır. Sonuç olarak, Antalya'da faaliyet gösteren ve halen ihracat yapmakta olan küçük ve orta ölçekli isletmelerin geneli, uluslararası pazarlarda tanıtım bakıs açısıyla ve günümüz teknolojileri sayesinde, halkla iliskilerin gücünden yararlanmaktadır.