Özet:
Bu çalışmada maternal bilateral adrenalektomi (ADX)'nin fetal sıçan serebral korteks, hipokampus ve serebellum gelişimi üzerine etkisi, ışık ve elektron mikroskopi düzeyinde morfolojik ve morfometrik değerlendirmelerle araştırıldı. Çalışma kontrol ve ADX li olmak üzere iki grupta, prenatal 11, 12,13,14,15,16,17,18,19 ve 20. günü içeren 10 evrede değerlendirildi. Gözlemlerimizde, maternal ADX'de fetal serebral korteks kortikal katmanlarının daha kaim oldukları, ancak kontrol grabundakinden daha indiferatif yapıya sahip olduğu belirlendi. Fetal 20. günde, ADX grubu fetuslanmn Amnion boynuzu piramidal hücre katı ve dentat girus granüler hücre katmanının, kontrollere göre, daha proliferatif ve indiferent özellikli bir yapıya sahip olduğu gözlendi. Maternal ADX, fetal serebellumda eksternal germinal katmanın kalınlığında artışa neden olurken, granüler hücre tabakasında düzensiz yapılanmaya ve gelişimde gecikmeye neden olduğu belirlendi. Ultrastrüktürel değerlendirmelerde embriyonal hücre gelişme seyri sürecindeki farklılıkların dışında, gruplar arasında önemli bir yapısal farklılık belirlenemedi. Her iki grupta da, erken dönemde, ribozom ve mitokondriyon dışında sitoplazmik organellerin net olarak belirlenemediği, farklılaşma sürecine bağlı olarak hücresel komponentlerin ortaya çıkması ve artmasında "etkileşimli" bir etkenin olduğu vurgulandı. Bütün dönemlerde hücre nukleuslan heterokromatik özellikteydi. ADX'in serebral kortekste, daha çok, mitotik aktiviteye sahip katmanları etkileyerek proliferatif peryodun uzamasına, ve hücre migrasyonu artışına bağlı olarak daha kaim bir kortikal yapılanmaya, sebep olduğu, serebral korteks, hipokampus Ammon boynuzu ve serebellumda, bu etkinin yanı sıra, açık bir indiferansiyasyona sebep olduğu izlenimi vermektedir. ADX'in bu etkileri glukokortikoidlerin inhibitor etkilerinin ortadan kalkmasına bağlı olarak, mitotik aktivitenin stimülasyonu ve serebral ve serebellar dokulara substansların geçişinin kolaylaşmasıyla sağladığı kanısına varıldı.
