Normal, şüpheli ve epileptik bireylerden kaydedilen bilateral işitsel uyarılma potansiyellerinin zamansal dizi analizi ile karşılaştırılması

Abstract

Normal, şüpheli ve. epileptik bireyler için, aktif elektrot vertekste, referans elektrotlarx ise sağ ve sol mastoidlerde olmak üzere, çift ve tek kulak' (ipsilateral) stimülasyonu ile, işitsel ortalama uyarılma potansiyelleri" kaydedilmiştir. Uyaran olarak klik sesi kullanxlmxstir. İşitsel uyarılma potansiyellerinin 50 -350 msn arasında olu şan uzun latanslı kısmı, her üç grup için latans ve genlik yönünden değerlendirilmiştir. Latans yönünden önemli farklar gözlenememesine rağmen, genlik yönünden önemli farklar (p < 0.001) bulunmuştur. Tek kulaktan kaydedilen işitsel ortalama uyarılma po tansiyellerine ZCFK (zamansal cevap- frekans karakteristikleri) yöntemi uygulanarak frekans karakteristikleri bulunmuştur. Frekans karakteristiklerindeki zirveler, delta (1-3,5 Hz), tetax (4-5 Hz), teta2 (6-7 Hz), alfa1 (8-10 Hz), alfa2 (11 - 12 Hz) ve beta (13 Hz ve yukarısı) frekans bantlarının i, birkaçında yer almıştır. Zirvelerin maksimuma ulaştığı yerler (genlik maksimumları) normal bireyler (kontrol) grubu için delta ye teta,, şüpheli ve epileptik bireyler grupları için delta, teta, ve teta" frekans bantlarında yoğunlaşmıştır. Belirli frekans bantlarına düşen olgu sayıları (olgu yüzdeleri) dikkate alındığında şüpheli ve patolojik gruplar için, delta bandına ait olgu yüzdesinde azalma, teta bandına ait olgu yüz desinde ise artış gözlenmiştir. Ayrıca, her üç grubun sağ ve sol yanıtlarmdaki frekans bileşenlerinin simetrik olup olma dığı araştırılmıştır. Şüpheli ve patolojik gruplar için, si metri bulunan birey sayısı, delta, alfa^, alfa2 ve beta fre kans bantları. için azalmakta, teta-, ve teta" frekans bantları için artmaktadır. Bu bulgu, epileptik bireylerdeki interhemis- ferik senkronizasyon açısından teta bandının önemine işaret etmektedir. Çift kulağa klik sesi verilerek verteks ile mastoidler arasından aynı anlı olarak kaydedilen uyarılma potansiyellerin den, çapraz kovaryans fonksiyonları ve çapraz güç spektrumlarıelde.edilmiştir. Çapraz güç spektruraunda gözlenen zirveler de delta, teta,, teta2, alfa, alfa ve beta frekans bantlarında yer, almıştır. 'Her üç grup için, delta, teta1 ve beta frekans bantlarına sahip bireylerin yüzdeleri arasında önemli bir fark lılık gözlenmemiştir. Sadece, şüpheli ve patolojik gruplar için, alfa, bandına sahip bireylerin yüzdesi azalırken, teta" ve alfa2 bantlarına sahip bireylerin yüzdesinde normale göre bir artış söz konusudur,. Çapraz güç spektrumunun, normallerin % 53. 3 'ünde tek bir yaygın zirve verdiği, şüphelilerin % 66.7'siride ve epileptik- lerin % 71. 4 'ünde ise, çapraz gücün birden fazla frekans ban dında toplanmış olduğu görülmüştür. Epileptik bireylerin çapraz güç spektrumlarında yüksek. dB (desibel) değerleri bulunmuştur. Bu durum yüksek yanıt genliği (amplitüd). değerlerinin, yüksek dB değerleri şeklinde güç spektrumlarına yansımasının bir so nucudur. Ayrıca, özellikle jeneralize tip epilepsili bireylerde dB değerlerinin daha büyük olduğu gözlenmiştir. Çapraz kovaryans fonksiyonları yardımıyla, sağ ve sol tarafa ait yanıtlar arasındaki zamansa], ilişki araştırılmıştır. Her üç grup için çapraz kovaryans fonksiyonlarının maksimum değerlerinin t=0 anında oluşması, sağ ve sol taraflardan kay dedilen uyarılma potansiyelleri (UP'ler) arasında 350 msn içinde görülebilecek kadar kısa, belirli bir zamansal fark olmadığını ortaya koymaktadır. Çapraz kovaryans fonksiyonları şekil- bakı mından 3 tipik patern göstermişlerdir. Bu paternlerin epileptik, normal ve şüpheli bireyler grupları içindeki görülme oranları farklı bulunmuştur. Bu farklılıkların daha ayrıntılı olarak yo rumlanabilmesi için, koMraryans fonksiyonları ile çapraz güç spektrumları birlikte değerlendirilerek, çapraz spektral dağı lımın biçimine de. başvurulmuştur. Buna göre, iki hemisfer ara sındaki dominant ortak bileşenlerin frekanslarının normallerde sabit kalmayıp kaymalar gösterdiği, epileptiklerde ise böyle önemli bir kaymanın olmadığı anlaşılmıştır. Çapraz kovaryans fonksiyonunun, t = 0 anındaki mutlak değeri jeneralize tip epi lepsili bireylerde daha büyük bulunmuştur.Genlik- frekans karakteristiklerinin, spontan EEG'nin spektral güç dağılımına göre normalize edilmesi, kafatasının filtre etkisinin kompanzasyonu ve frekans karakteristiklerinde görülen maksimumların gerçekten uyarım ile oluşup oluşmadığı hakkında fikir edinebilmek açısından tartışılmış ve bu yönte min bazı durumlarda yararlı olacağı sonucuna varılmıştır.