Bazı yeni çilek çeşitlerinin meristem kültürüyle çoğaltılması üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada, ülkemizde yetiştiriciliği yapılan Camarosa, Chandler ve Oso Grande çilek çeşitlerinin meristem kültürü yöntemi ile çoğaltılma olanakları araştırılmıştır. Bu amaçla yürütülen çalışmalar 1998-2000 yılları arasında, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Doku Kültürü Laboratuvarı ile Araştırma ve Uygulama Alanında yürütülmüştür. Çalışmalar sırasında, öncelikle en uygun eksplant alım zamanlan ve eksplantların dezenfeksiyonunda kullanılacak sodyum hipoklorit konsantrasyonları belirlenmiştir. Ayrıca çoğaltma ve köklendirme aşamalarında kullanılacak oksin ve sitokinin konsantrasyonları saptanmıştır. Araştırmada, en uygun eksplant alım zamanlan mayıs ve haziran ayları olarak belirlenmiştir. Eksplantların sterilizasyonunda %15 ve %5 ticari hipo konsantrasyonlarının birlikte kullanımı, kontaminasyonlu eksplant sayısı ve eksplantların büyüme ve gelişmesi bakımından en iyi sonucu vermiştir.Meristem büyüme ve gelişme, çoğaltma ve köklendirme aşamalarında Murashıge ve Skoog (1962) besi ortamı kullanılmıştır. Çoğaltma aşamasında, BAP'ın bağımsız olarak kullanımında, 1 mg/1 BAP; BAP'ın IAA ile olan kombinasyonunda, 1 mg/1 BAP ve 1 mg/1 IAA; BAP'ın IAA ve GA3 ile olan kombinasyonunda ise 1 mg/1 BAP, 1 mg/1 IAA ve 1 mg/1 GA3 kombinasyonu, denenen tüm çilek çeşitlerinde sürgün sayısı ve kalitesi bakımından başarılı bulunmuştur. Köklendirme aşamasında ise aktif kömür kullanımı, denenen tüm çilek çeşitlerinde IB A ve NAA'dan daha başarılı bulunmuştur. Deneme sonuçları, denenen her üç çilek çeşidinde de, meristem kültürüyle çoğaltılan bitkilerin, meristem büyüme ve gelişme aşamasından 12 hafta sonra toprağa transfer aşamasına, toprağa transferden 2 ay sonra ise araziye dikim aşamasına getirilebileceğini göstermiştir.