Mildiyö etmeni (Peronospora parasitica) ve konukçusu Arabidopsis Thaliana arasındaki ilişkilerin sito ve histokimyasal yöntemlerle incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Arabidopsis thaliana üzerinde mildiyö hastalık etmeni Peronospora parasitica' tan infeksiyon gelişimi ile farklı dayanıklılık genleri (R genleri) taşıyan dayanıklı ekotipler üzerinde gözlenen fenotipik farklılıklar ve konukçu hücrelerde gözlenen ultrayapısal değişiklikler ışık ve elektron mikroskopu altında incelenmiştir. Uyumlu ilişkinin gözlendiği hassas ekotipler üzerinde infeksiyon, yoğun sporulasyon ve hif gelişimi ile ifade edilirken, infekte edilen hücrelerin ultrayapısında herhangi önemli bir değişiklik gözlenmemiştir. Uyumsuz ilişkinin gözlendiği dayanıklı ekotipler üzerinde fungal gelişim oldukça etkili bir şekilde sınırlandırılmış olup, infekteli kotiledon üzerinde infeksiyon noktalarında nekrotik lezyonlar oluşmuştur. Yapılan mikroskopik gözlemlerde uyumsuz ilişki tipik olarak aşırı duyarlılık reaksiyonu (HR) ile karakterize edilmiştir. Dayanıklılığın ifade edilişi sırasında HR reaksiyonu gösteren hücrelerde sitoplazmik vakuolleşme, organellerde bozulmalar ve sonuçta sitolazmik çöküntü tespit edilmiştir. Dayanıklı bitkilerde penetrasyon noktalarında ortaya çıkan bitki moleküllerinin lokalize edilmesinde, histokimyasal ve immunositokimyasal teknikler etkili bir şekilde kullanılmıştır. Fungus ile dayanıklı bitkiler arasında gerçekleşen sinyal alışverişi, penetrasyonun yapıldığı hücre duvarlarında oldukça lokal yapısal değişikliklerin oluşmasıyla sonuçlanmıştır. Bu noktalarda gözlenen HR ile hücre duvarlarında oluşturulan kalloz, fenolikler, lignin ve H2O2 birikimleri arasında yalan bir ilişki tespit edilmiştir. Kısmen dayanıklı olan ekotipler üzerinde fungal gelişim az ve gecikmiş aseksüel sporulasyon ile ifade edilirken, genelde dayanıklılılık mekanizması olarak haustoryum etrafında oluşturulan papila birikimi belirlenmiştir.