Ortaçağ Akdeniz'inin renkleri (boyarmaddelerin üretimi ve kullanımının tarihi süreci)

Abstract

Ortaçağ Akdeniz'i rengarenk dokumaları, elbiseleri ve halıları kısacası hayatın her aşamasında kullanılan tekstil ürünlerini karşımıza çıkarır. Bu çalışma Ortaçağ'ın tekstil ürünlerinin göz alıcı ve çeşitli renk tonlarına kavuşması sürecini açıklamayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda öncelikle Ortaçağ Akdeniz'inin boyama merkezleri tarihsel kaynaklar ile arkeolojik veriler kullanılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Boyacıların meslek birliklerini, çalışma prensiplerini, uyması gereken kuralları ve mesleki denetimleri, kanunlar, kanunnameler ve lonca tüzüklerinde yer alan kısıtlı veriler incelenerek Ortaçağ'da boyacılık mesleği açıklanmıştır. Boyacıların renkleri oluşturmakta kullandıkları bitkisel, hayvansal boyarmaddelerin ve mordan olarak kullanılan şapın bulunduğu, üretildiği ve ticaretinin yapıldığı bölgeler botanik, coğrafya, seyahatname ve ticaret risaleleri türündeki eserlerden istifade edilerek tespit edilmiştir. Gününüze ulaşan seçilmiş tekstil örnekleri ve boyarmadde analizlerine yer verilerek çalışmanın hem görsel hem de bilimsel verilerle desteklenmesi sağlanmıştır. Çalışma sırasında elde edilen veriler doğrultusunda Akdeniz'deki önemli boyahaneler, boyacılık mesleği ve boyahanelerde kullanılan hem yerli hem de ithal bitkisel-hayvansal boyarmaddeler tespit edilerek Ortaçağ Akdeniz'indeki tekstil ürünlerinin renklendirilme süreci açıklanmaya çalışılmıştır.