19. yüzyıl ortalarında Kaş Kazası'nın sosyal ve ekonomik yapısı

Abstract

Akdeniz'in liman kentlerinden olan Antalya'nın Kaş ilçesi, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, kadim bir bölgedir. Bu araştırmada Kaş ilçesinin, 19. yüzyılın ortalarındaki sosyal ve ekonomik yapısı ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda Osmanlı arşivinde yer alan defterler ve vesikalar kaynak olarak kullanılmıştır. Araştırmada Kaş'ın 19. yüzyıldaki yerleşim yerleri ve nüfusu tespit edilmiş, bölge ahalisinin sosyal yaşamları hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Buna göre Kaş'ta 1831/H.1246 yılı nüfus defterine göre; 2 mahalle, 39 köy ve 7 yörük cemaati; 1840/H.1256 yılı nüfus defterine göre 2 mahalle, 44 köy; 1844-45/H.1261 yılı temettuat defterine göre 2 mahalle ve 42 köy yer almaktadır. Bölgenin nüfusu ise 1831/H.1246 yılı nüfus sayımından, 1844-45/H.1261 yılı temettuat sayımlarına kadar yapılan hesaplamalara göre 7620'den, 10769'a yükselmiştir. Elde edilen bulgular; Kaş ahalisinin bir bölümünün 19. yüzyılın ortalarında göçebe yaşamdan, yerleşik bir yaşama geçtiğini göstermektedir. Bölge ahalisinin ekonomik faaliyetleri de Osmanlı arşivinde yer alan temettuat defterleri ışığında çalışmada yer almıştır. Elde edilen veriler; bölge ahalisinin genel olarak tarım ve hayvancılıkla geçimini sağladığı göstermektedir. Özellikle yörük gruplarının hayvancılık alanındaki faaliyetleri ve bunun yanında Osmanlı Devleti ile zaman zaman yaşadığı sıkıntılar bu çalışmada dikkat çeken önemli bulgulardır. Günümüzde bir turizm kenti haline gelen Kaş'ın bu çalışma ile tarihsel süreçteki kimliği hatırlatılmak istenmiştir.