Alanya şehir merkezi plaj kumlarının doğal ve yapay radyoaktivite seviyeleri ile insan sağlığı üzerindeki etkisi

Abstract

Alanya şehir merkezi plaj kumlarının HPGe gama spektrometre sistemi kullanılarak, 226Ra, 232Th ve 40K doğal ve yapay radyoaktivite seviyeleri ölçülmüştür. Plaj kumu örneklerinde 226Ra, 232Th ve 40K radyoaktivite seviyelerinin ortalama değerleri sırasıyla 17,06 ± 1,68, 25,04 ± 2,88, 276,88 ± 17,24 Bq/kg olarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar radyasyon sınır değerlerinin altında olup halk sağlığı açısından herhangi bir risk tespit edilememiştir. Bunlara ilaveten, hesaplanan radyolojik risk parametreleri; radyum eşdeğer aktivitesi (Raeq), soğurulan gama doz hızı (D), yıllık etkin doz eşdeğeri (Eaed), dış (Hex) ve iç (Hin) tehlike indeksi, gama seviye indeksi (Iy) ve yaşam boyu kanser riski (ELCR) hesaplanmış olup, bütün parametreler uluslararası kabul edilen radyasyon sınır değerlerinin altında olup halk sağlığı açısından tehlike göstermemekte birlikte bölgenin radyolojik durumunu yansıtan dağılım haritaları oluşturulmuştur. Plaj kumlarında XRF analizi sonucunda jeokimyasal analizler gerçekleştirilerek majör ve eser element konsantrasyonları belirlenmiştir. Al, Fe, Mg Ti, Co, Zn, Ga, R, Y, Ba, Pb, Pa ve Tb gibi ağır metal elementleri Alanya (A1 – A25) numunelerinde, Alanya Kalesi (K26 – K50) numunelerine göre biraz daha düşük bulunmuştur.