Su kültüründe yenilebilir latin çiçeğinin yetiştirilme olanaklarının araştırılması

Abstract

Latin çiçeği (Tropaeolum majus) gösterişli çiçekleri olan, park ve bahçelerde, dikey bahçelerde yaygın olarak kullanılan bir süs bitkisidir. Latin çiçeğinin çiçekleri yenilebilir özelliktedir ve su teresi tadındadır. Tabak süslemesindeki görselliği ve tadı son yıllarda tüketimini arttırmıştır. Çiçekler hassas organlar olduğu için yüksek kalitede yıkama yapmak pek mümkün değildir. Bu nedenle geleneksel yetiştiricilik yerine; kısa sürede hasat ve temiz ürün eldesi imkanı sağlayan su kültürü alternatif yetiştiricilik şekli olarak gözükmektedir. Yenilebilir çiçeklerin yetiştiriciliği, kültür şekilleri, hasat ve hasat sonrasına ait araştırmalar yok denecek kadar azdır ve ayrıca ülkemizde yapılmış kapsamlı bir çalışma da bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, su kültüründe yenilebilir latin çiçeğinin yetiştirilme olanaklarının araştırılmasıdır. Bu kapsamda Akdeniz Üniversitesi'nde durgun su kültürü sistemi bulunan cam serada yarım (H1), tam (H2) ve iki kat (H3) hoagland besin solüsyonu içeren 200 litrelik tanklar kullanılmış ve latin çiçeği fideleri her tankta 10 bitki olacak şekilde strafor bloklardaki saksılar içerisine dikilmiştir. Çalışma 3 tekerrürlü olarak kurulmuş ve farklı hoagland solüsyonu dozlarının bazı büyüme parametreleri, SPAD değeri, SÇKM, klorofil, C vitamini, toplam antosiyanin ve fenolik madde miktarları, andioksidan aktivitesi, çiçek ve yaprak renk içeriği, makro ve mikro besin içeriği üzerine etkileri tespit edilmiştir. Sonuçlar; H2 besin solüsyonunun birçok büyüme parametresinde en yüksek değerleri sağladığını ve besin solüsyonları arasında çiçek verimi açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı için H2 solüsyonunun bu özellik açısından da iyi bir sonuç gösterdiğini ortaya koymuştur. Ancak erkencilik yönünden en iyi sonuç H1 (36 gün) solüsyonundan elde edilmiştir. SÇKM, klorofil, C vitamini miktarları ile biyoaktif bileşenler ve besin elementi içerikleri yönünden besin solüsyonları arasında varyasyon olduğu, ancak H2 solüsyonunun birçoğuna iyi yanıtlar verdiği tespit edilmiştir. Tam hoagland besin solüsyonu (H2) kaliteli, temiz, yüksek çiçek verimli ve biyoaktif bileşenler ve besin içerikleri yönünden iyi özelliklere sahip yenilebilir latin çiçeği yetiştirmek için kullanılabilir.