Evlat edinen ailelerin evlat edinme süreçlerinin incelenmesi

Abstract

Evlat edinme geleneksel yolların dışında kalan ömür boyu devam edecek bir aile kurma yöntemidir. Günümüzde toplumsal kabulün artmasıyla birlikte evlat edinme de yaygınlaşmaktadır. Biyolojik olarak çocuk sahibi olamayan veya olmayı tercih etmeyen fakat çocuk sahibi olmak isteyen bireylerin öncelikli olarak korunma ihtiyacı olan çocuğun üstün faydası gözetilerek biyolojik yöntemlerin dışında çocuk sahibi olmak isteyen bireylerle buluşturulması ile evlat edinme sistemi oluşmuştur. Bu sistem karşılıklı fayda sağlamakta olup hem çocuk hem de ebeveyn olmak isteyen birey için önemli bir hizmettir. Bu doğrultuda araştırma, evlat edinen bireylerin süreçlerine ilişkin bilgi sahibi olma, süreç içerisinde ve sonrasında oluşan sorunları tespit edebilme, bu sorunların çözümü için neler yapıldığını belirlemek ve sorunları azaltmak, çözüm önerileri geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışma 4 ana başlıktan oluşan 38 soruluk bir görüşme formu çerçevesinde yapılmıştır. Araştırma soruları yapılan literatür taraması sonucu belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemi kartopu örnekleme olarak belirlenmiş olup kesitsel bir çalışma olarak 01 Ekim 2021 – 01 Nisan 2022 tarihleri arasında ulaşılan 140 birey ile görüşme yapılmıştır. Yapılan görüşmelerde ilk olarak evlat edinen bireyleri evlat edinmeye yönlendiren sebeplerin neler olduğuna, evlat edinme süreci içerisinde yaşadıkları sorunlara ve ne tür ihtiyaçları olduğuna, tüm bu süreçte yaşadıkları ruhsal sorunların neler olduğuna ve tıbbi destek ihtiyaçları olma durumuna, evlat edinme süreci içerisindeki kolaylaştırıcı ve zorlaştırıcı unsurların neler olduğuna ve evlat edinmiş bir birey olarak evlat edinmek isteyen bireylere verilecek önerilerin neler olduğuna odaklanılacaktır. Çalışmada elde edilen bulgularda; eğitim durumu ile evlat edinme sürecinde ruh sağlığı sorunlarına ilişkin tedavi görme durumu, evlat edinmenin çocuğa açıklanması ve evlat edinme sonrasında profesyonel bir destek alma arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bunlara ek olarak bireylerin evlat edinmeye karar verme süreleri ve evlat edinme nedenleri arasında da anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Çalışma sonucunda araştırmacılara alandaki bilgi eksiliğinin giderilmesi adına daha fazla araştırma yapılması ve alanın derinlemesine incelenmesi, politika yapıcılara toplumsal kalıp yargıların değişmesi ve bireylerin rahatlıkla evlat edindiklerini söyleyebilmeleri adına kamu spotlarının hazırlanması, hizmet sunuculara evlat edinme süreci sadece aile ve sosyal hizmet uzmanı etrafında değil bireylerin ihtiyaçlarına yönelik başka meslek elemanları ile de yürütüldüğünden hizmet sunanların multi disipliner bir çalışma yapması önerilmektedir.