Heidegger'in ekolojik bakışı: olası ekoloji tartışmaları için bir zemin

Abstract

Heidegger'in felsefesi çoğunlukla; ontoloji – fenomenoloji – hermenuetik – varoluşçuluk – modernite eleştirisi (bilim-teknik-sanat) – 'düşünmek' – din ve politika üzerine tartışılmıştır. 1970'lerden itibaren geniş bir şekilde tartışmaya açılan ekoloji düşüncesi içerisinde de Heidegger'in sorgulamalarının yer yer literatüre girdiği görülmektedir. Yalnız bütün ekoloji akımları Heidegger'den yüzeysel olarak (teknoloji tartışmaları odaklı) değinmişlerdir. Derin Ekoloji ve NSDAP Ekolojisi hariç hiçbir ekoloji akımıyla (sosyal ekoloji, eko-sosyalizm, eko-feminizm, eko-anarşizm) Heidegger ilişkisinin nasıl olabileceği sorgulanmamıştır. Bu çalışma Heidegger'in düşüncesi bütünlüklü olarak bir araya getirilerek Heidegger'in kendine özgü bir ekoloji yaklaşımı olduğunu iddia etmektedir. Heidegger'in kendine özgü ekoloji yaklaşımı, diğer ekoloji akımlarının tartışmaları ile karşılıklı okumalar ve yorumlamalar yapılarak ele alınarak olabildiğince geniş bir hatta ortaya konulmaktadır. Bu çalışma, Heidegger düşüncesini kendi içinde bütünlüklü bir şekilde ortaya koymakla onun düşüncesinin 'ekoloji' yoğunluklu bir düşünce olduğunu açığa çıkarmaktadır. Bununla beraber 'ekoloji' içerisindeki çözümlenemez tartışmalara (özne, bilinç, doğa gerilimi – insan-merkezlilik, çevre-merkezlilik gerilimi – kapitalizm, teknoloji, mülkiyet gerilimi gibi) farklı bir bakış açısıyla yaklaşılarak çözüm olanaklarını (aletheik ve poetik yaklaşım, dilsel-düşünsel yaklaşım) ortaya çıkarmaktadır.