Özet:
Bu çalışmada; çizel ayağı ile toprak işlemede oluşan düşey bozulma kesit alanının penetrasyon direnci değerlerinden yararlanarak belirlenebilirliği araştırılmıştır. Bu alan, kesit yöntemiyle belirlenen alan ile kıyaslanarak aralarındaki ilişkiler ortaya konulmuştur. Bu amaçla, araştırmada, toprak bozulma kesit alanı, maksimum bozulma genişliği ve toprak bozulma sının belirlenmiştir. Denemeler, toprak bünyesi killi-tın, hacimsel kütlesi 1.28 g/cm3 ve nem içeriği % 21.2 olan toprak koşullarında, iki farklı hız (vı=3.75 km/h, v2=5.14 km/h) ve üç farklı iş derinliğinde (dı=20, d2=27, d3=34 cm) yürütülmüştür. Çalışma sonucunda bozulma kesit alanı ve maksimum bozulma genişlikleri açısından hızın etkisi önemsiz ancak derinliğin etkisi % 1 önem düzeyinde önemli bulunmuştur. Belirtilen toprak koşullarında, toprak bozulma sınır değerinin 1.09-1.21 MPa arasında değiştiği gözlenmiştir. Bozulma alanı bakımından indeks değeri, dı=20 cm iş derinliğinde 1.17, dr=27 cm iş derinliğinde 1.41, d3=34cm iş derinliğinde 1.38 olarak belirlenmiştir. Penetrasyon yöntemiyle elde edilen bozulma kesit alanları dı=20cm uygulaması dışındaki uygulamalarda, kesit yöntemiyle elde edilen alandan daha fazla çıktığı belirlenmiştir.
