Anadolu Türk masalları ile Hint masallarında karşılaştırmalı kadın tipleri

Abstract

Masallar dünyanın pek çok topluluğunda, topluluğun kültürüyle bir arada harmanlanmıştır. Kültürün; sosyal hayat, ahlakî düzen ve yaşam biçimiyle ne derece bağlantılı olduğu bilinmektedir. Kültürün, birer edebî halk anlatısı olarak geniş bir perspektifini sunan masallar topluma ayna tutmaktadır. Bu ayna iki tarafın da birbirini görebildiği ve gördüklerinden sonuçlar çıkarttığı olağanüstü bir nesnedir. Kültürler üstü bir misyonu bulunan ve milletleri birleştiren medeniyet olgusu, masallar aracılığıyla ortak bir zihniyetin ve dünyanın kapılarını aralamaktadır. Her millet, medeniyet halkasından kendisine düşen masalları almış, değiştirip dönüştürerek yeni bir yaratım hâline getirmiş ve kültürüyle masalı birleştirmiştir. Her kültürün kendisine ait olan masallarının, temelde bir ortaklık arz ettiği uzun yıllardır tartışılmaktadır. Motifler, tipler, yapı, formeller gibi açılardan ele alınan bu ortaklık konuları; masal kahramanları özelinde de değerlendirilmektedir. Masalların Hint kültüründen ve Vedalar'dan ortaya çıktığı görüşünden hareketle; masalın zirve bir medeniyetten millî kültürlere dağılımı, halk bilimcilerin yıllardır üzerinde durduğu bir konu olagelmiştir. Çalışmamızda Hint kültürüne ait masal külliyatının önemli masalları ile Anadolu Türk masalları külliyatına ait olan masallar, kadın tipleri perspektifinden incelenmiştir. Masalların kültürel kod çözümlemesindeki önemini göstererek anlamlandırmak ve bu anlamlandırma sonucunda masalların içerisindeki kadın tiplerini tespit etmek amaçlanmıştır.