Lojistik organizasyon olarak Antalya limanı'nın bölgesel kalkınmadaki rolü: TR61 bölgesi'nde faaliyet gösteren dış ticaret firmaları üzerinde bir araştırma

Abstract

Bölgesel kalkınma temelinde, ülkede yer alan coğrafi bölgelerin iktisadi büyümeden dengeli olarak pay almalarını öngören plan ve politikalar hazırlama gayretidir. Kalkınma süreci yerelden başlamakta ve küresel ölçekte anlam bulmaktadır. Limanlar ekonomik dengesizliklerin giderilmesi ve bölgesel kalkınmanın sağlanması noktasında önemli lojistik bağlantılardır. Limanların faaliyetlerinin etkinliği, oluşturduğu iş hacmi, istihdam gibi unsurlar bölge kalkınmasında etkili olabileceklerini göstermektedir. Isparta, Antalya, Burdur illerini kapsayan İBBS Düzey 2 sınıflamasına göre TR61 Bölgesi; kaynakları, gerekli altyapısı, ülke geneline nazaran ucuz iş gücü ve işgücü istihdamının büyük bir bölümünün hizmet sektöründe olması gibi faktörlerle lojistik merkez olabilme potansiyeline sahiptir. Ulusal, bölgesel ve yerel aktörlerce limanların öneminin anlaşılması, ülkelerin gelişmişlikleri bağlamında önem arz etmektedir. Bu motivasyonla hazırlanan çalışmada bölgede faaliyet gösteren ve Antalya Limanı'nı kullanan dış ticaret firmaları üzerinde bir araştırma yapılarak Antalya Limanı'nın bölgesel kalkınmaya olan etkileri incelenmiş, Antalya Limanı ve TR61 Bölgesi istatistiklerine de yer verilerek çalışmanın literatüre katkı sağlaması ve karar vericilere rehberlik etmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden biri olan Betimsel Analiz Yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Yöntem doğrultusunda, lojistik organizasyon olarak Antalya Limanı'nın bölgesel kalkınmaya etkileri konusundaki, firma ve liman yetkililerinin algılarını keşfetmeye yönelik olarak yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılarak farklı katılımcıların deneyimlerine ulaşılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda görüşmeler, Port Akdeniz Limanı'nda idari yapıda görev alan yetkililer ve TR61 Bölgesi'nde (Antalya-Isparta-Burdur) faaliyet gösteren ve Antalya Limanı'ndan hizmet alan dış ticaret firmalarının yetkilileri ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler bilgisayar destekli nitel veri analiz programı kullanılarak çözümlenmiştir. Ortaya çıkan tema ve alt temalar araştırmacılara birçok yeni araştırma konusunu gündeme getirmiştir. Ayrıca araştırma yöntemini güçlendirmek adına görüşmeler esnasında elde edilen müşteri algıları neticesinde Antalya Limanı SWOT analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda Antalya Limanı'nın bölgede bulunmasının ithalat ve ihracat hareketlerinde etkili olduğu, ticareti kolaylaştırıcı etki yarattığı vurgusu ortaya çıkmış ve TR61 Bölgesi'nde kalkınma düzeyinin Antalya Liman'ı vasıtasıyla nasıl artırılabileceği üzerine çözüm önerileri sunulmuştur.