Giritli göçmenlerin sosyolojik görünümü: Antalya ili örneği

Abstract

Toplumsal değişim ve dönüşüm sürecinde etken rol oynayan göç olgusu sosyoloji disiplini içerisinde önemli araştırma alanlardan birisi olmuştur. Birey veya topluluklar çeşitli nedenlerden dolayı içerisinde yaşadıkları coğrafi mekândan ayrılmak durumunda kalmışlardır. Söz konusu eylemin temelinde çeşitli nedenler yer almış ve buna istinaden göçün çok boyutlu bir olgu olmasına sebebiyet vermiştir. Bu durum göçün disiplinlerarası çalışmalara konu olmasında etkili olmuştur. Anadolu coğrafyasının tarihi de birçok göç olayına tanıklık etmiştir. Özellikle 19. yüzyılın sonlarından Cumhuriyet'in kuruluşuna kadar gerçekleşen göçler Türkiye'nin toplumsal görünümünün şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Söz konusu göçlerden bir tanesi de Girit Adası'ndan Anadolu'ya gerçekleşen göçlerdir. Bu göçler özellikle batı ve güney kıyılarındaki yerleşim bölgelerinde yoğunluk göstermiştir. Göç edilen yerlerden birisi de Akdeniz Bölgesi'nde yer alan Antalya ilidir. Antalya'nın demografik görünümünü önemli ölçüde belirleyen 1896-1912 yıllarında gerçekleşen Girit göçmenlerin iskânı ile göçmenler ve yerliler arasında gerilimler meydana gelmiştir. Bu süreç aynı zamanda Girit göçmen topluluğunun 120 yıllık bir zaman içerisinde Giritlilik kimliğini önemli ölçüde etkilemiş olup, göçmenlerin günümüzdeki kimlik algıları, gündelik yaşam pratikleri ve kültürel birikimlerin kuşaklararası aktarımına ve yansımasına da ışık tutmaktadır. Nitel araştırma deseni ile tasarlanan ve derinlemesine görüşme tekniği ile gerçekleştirilen bu çalışma, ikinci, üçüncü ve dördüncü kuşak Girit göçmen topluluğunun göç sürecini anlamayı ve açıklamayı amaç edinmiştir. Bu bağlamda Antalya'da yaşayan Girit göçmenlerinin günümüz dünyasındaki yaşantıları, sosyo-kültürel kimlikleri ve sosyalizasyon sürecindeki yaşanılan bir takım problemler saptanmaya çalışılmıştır. Bu amaç ile belirlenen Ahmediye Mahallesi ve Üçgen Mahallesi'nde toplamda 20 katılımcı ile kartopu örneklemi kullanılarak görüşme gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler nitel araştırma yapısına uygun olarak anlamacı yaklaşım ile analiz edilmiş, göç süreci ve göçmenlere yönelik bir takım anlatılar belirlenerek analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların beklentileri saptanıp çözüm önerileri sunulmuştur.