Abstract:
Modern romanın Mısır'da ortaya çıkması Batı eksenli hareketlerin etkisiyle olmuştur. Tarihî köklere sahip; ancak konu ve teknik olarak yeni olan bu tür, Hüseyin Heykel'in "Zey-nep" adlı eseriyle yeni bir başlangıcı müjdelemiştir. Aynı zamanda uyarlama ve eskiye dönüşlerle format kazandırılmaya çalışılan romanın orijinallik elde etmesinde, ilk iki kuşak Mısırlı yazarların etkisi çoktur. İkinci kuşak yazarları arasında değerlendirilen Muhammed Abdulhalim Abdullah son derece etkilidir. Abdullah; ait olduğu Mısır toplumunun sosyal, kültürel ve siyasal sorunlarını işleyerek romanlarında farklı portrelere sahne vermeye çalışır. Yazarlığında ailesinden edindiği İslâmî tasavvur ve yaşam tecrübeleri önemlidir. Romanlarına aldığı Mısır insanını, tabiatını ve yaşam anlayışını öze bağlı kalarak modern dünya ile kopuk olmayan bir yeni yorumla işler. Onun temalarında kimliğinin nüveleri asla terk edilmez. Abdullah'ın inancını öne çıkardığı yazarlık anlayışı dil ve üslûbunda belirleyicidir. Yazarlık mahareti, romanın temel unsurlarının sergilenmesinde güçlü bir kurgu şeklinde kendini gösterir. Tez; giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, kapsam ve yöntem gibi çalışmamızla ilgili bilgiler, çalışmamızda kullanılan temel kaynaklar, Araplarda anlatmaya dayalı türlerin gelişimi işlenmektedir. Akabinde de modern Arap romanının gelişimde etkili olan bir takım edebî akıma dair bilgiler verilmektedir. Birinci bölümde; Muhammed Abdulhalim Abdullah'ın doğumu, yetiştiği çevre ve ailesi, öğrenim hayatı, vefatı ve ödülleri işlenmektedir. Daha sonra edebî kişiliği ve edebî kişilik evreleri, yazarın Arap romanındaki yeri ve ona yöneltilen eleştiriler ve eserleri irdelenmektedir. İkinci bölümde ise yazarın romancılığı tema, kadro, anlatıcı ve bakış açısı; anlatım teknikleri, dil ve üslûp açısından değerlendirilmektedir.
