Küreselleşme ekseninde kitle iletişim araçları ve toplumsal olaylara etkisi

Abstract

Gelişen teknolojiyle birlikte küreselleşme sürecinde çağ atlayan kitle iletişim araçları dünya üzerinde kuşatıcı bir etkiye sahip olmuştur. Tek merkezden yapılan yayınlar ve üretilen içerikler dünyanın herhangi bir yerindeki alıcıya rahatlıkla ulaştırılabilmektedir. Bu da büyük kitlelerle aynı anda iletişim kurulabilmesini sağlamaktadır. Küreselleşen dünyada ortak bir bilinç üretme ve kültürel değerlerin tek tipleşmesini sağlama etkisine erişen iletişim araçları, toplumu yönlendirme ve yönetme imkânı sunmaktadır. Kitle iletişim araçları vasıtasıyla üretilen bilgi tüketici kitlenin kullanımına sunulmakta, nihai tüketicinin büyük bir bilgi bombardımanı altında kalması sağlanmaktadır. Bu durum bireyleri kısa zamanda karşılaştığı binlerce bilgi arasından en doğruyu seçmek gibi neredeyse imkânsız bir alanın içinde kaybolmaya itmekte, birey giderek yalnızlaşmakta ve savunmasızlaşmaktadır. Böylelikle bireyler, belli odaklar tarafından kurgusallaştırılan, hipergerçeklik ve tüketim metası haline getirilen bilgi ile çeşitli ideolojilerin hedefi haline gelmektedir. Bu durum kitle iletişim araçlarının bir müdahale aracına dönüştürülmesini olanaklı kılmaktadır. İletişimin dijitalleşmesi, iletişim araçlarının etkileşim alanını, etkinliğini ve yönünü çok boyutlu olarak değiştirmiştir. Sosyal ağlar geleneksel kitle iletişim araçlarında var olan yayınsal sürecin bürokrasisinden bağımsız, doğrudan haber veren ve içerik üreten kaynaklara dönüşmüştür. Bu teknik imkanlar sosyal medyayı toplumsal hareketlere etki eden faktörler arasında üst sıralara yükseltmiş, etkili bir silah olarak kullanımının önünü açmıştır. Çıkış noktası İstanbul-Taksim olsa da Gezi Parkı Eylemleri, bir muhalefet ve yıkım hareketine dönüşerek kısa sürede ülke çapına yayılmış ve hatta küresel bir boyuta ulaşarak bir toplumsal hareket statüsü kazanmıştır. Gezi olaylarında sanatçılar, siyasetçiler, gazeteciler, meslek odaları, sendikalar, taraftar grupları gibi birçok yapı aktif olarak yer almıştır. Bu çalışmada Gezi Parkı Eylemlerinin başlangıcından bitişine kadar yaşanan olayların nesnel olarak ele alınmasına gayret edilmiştir. Gezi Parkı Eylemleri dikkatlice incelenerek, örgütlenme şekilleri, bunları etkileyen siyasi, ekonomik ve sosyal faktörler, amaç, eylem yöntemleri, katılımcı profili, etkileşim şekilleri, kullanılan çeşitli yol ve yöntemler açıklanmaya gayret edilmiştir. Teknolojinin toplumsal hareketlerde ne kadar etkili olduğu anlaşılmaya çalışılmış, eylemci profilleri ve sokakları savaş alanına çeviren yapı arasında nasıl bir geçiş yaşandığı, olayların bu noktaya nasıl geldiği analiz edilmeye çalışılmıştır.